Radiomuzykant: Seans 117 "Z duńskich wysp"

Witajcie słuchacze i czytacze.

Wyspy Owcze to archipelag wysp wulkanicznych (o powierzchni 1399 km²) na Morzu Norweskim, między Wielką Brytanią, Islandią a Norwegią. Stanowią terytorium zależne Danii.

Wyspy były zamieszkane przez eremitów irlandzkich już w VII wieku, następnie około 825 roku zostały zasiedlone przez Normanów (Wikingów), a od 1035 roku stanowiły posiadłość Norwegii. Wraz z nią zostały przyłączone w roku 1380 do Danii. W roku 1814 Dania utraciła Norwegię, ale zachowała Wyspy Owcze. W pierwszej połowie XIX wieku wyspom przyznano ograniczoną autonomię. Ruch nacjonalistyczny doprowadził jednocześnie do powstania pisanego języka farerskiego, który jest, obok duńskiego, językiem urzędowym Wysp. W latach 1940-1945 archipelag, jako istotny dla przebiegu Bitwy o Atlantyk punkt strategiczny, zajęty był przez wojska brytyjskie. W roku 1948 podpisano nowe warunki współzależności między Wyspami Owczymi a Danią, uzyskując tym samym szerszą autonomię.

Mieszkańcy Wysp (Farerowie) są w zdecydowanej części potomkami osadników normańskich pochodzących z terenów obecnej Norwegii. Poza nimi na terenie Wysp zamieszkuje spora liczba Duńczyków (ok. 5%), a także niewielka liczba osób (w sumie około 1 tys.) pochodzących z innych krajów: głównie Islandii, Grenlandii, a także z Polski.

Ponad 1/4 całej populacji (w tym niemal wszyscy imigranci) mieszka w stolicy kraju – Thorshavn.

Mieszkańcy Wysp Owczych posługują się językiem farerskim, który jest językiem urzędowym kraju. Niewielka grupa imigrantów z Danii (zamieszkująca głównie w stolicy i innych większych miastach) posługuje się też na co dzień językiem duńskim, który jest drugim językiem urzędowym i jest znany także farerskojęzycznej większości mieszkańców. Ponadto na wyspach dość powszechna jest znajomość języka angielskiego.

Z tych właśnie wysp pochodzi Eivør Pálsdóttir.

Eivør urodziła się 21 lipca 1983 w Syðrugøta, Wyspy Owcze, jest farerską wokalistką, autorką tekstów i kompozytorką. Charakteryzuje ją wyrazisty głos oraz różnorodność gatunków muzycznych, jakimi się posługuje, od rocka, jazzu, muzyki folkowej, popu po europejską muzykę poważną.

W wieku 12 lat Eivør podróżowała jako solistka w męskim chórze z Wysp Owczych do Włoch. Później, mając 13 lat po raz pierwszy wystąpiła w telewizji, w tym samym roku wygrała ogólnokrajowy konkurs piosenki. W 1999 w wieku 15 lat Eivør dołączyła do rockowego zespołu Clickhaze. W 2001 roku, wraz z zespołem Clickhaze wygrała ogólnokrajowy konkurs Prix Foroyar. W 2002 Eivør przeniosła się do Reykjavíku, by tam uczyć się muzyki poważnej i jazzu. W tym samym roku Kristian Blak zaprosił ją do jazzowej grupy Yggdrasil jako wokalistkę. W 2002 roku zagrała wraz z Clickhaze na wielkim festiwalu Roskilde-Festival i na Jazzfestival w Rochester w 2003.

Z wykształcenia wokalistka muzyki poważnej, Eivør śpiewała również w orkiestrze symfonicznej z Wysp Owczych, jak również solowo w operze Firra Kristiana Blaka w 2004 roku. W 2008 roku Eivør współpracowała z angielskim kompozytorem muzyki poważnej Gavinem Bryarsem na Tróndur i Gotu. Projekt brali udział również basista z Rúni Brattaberg, chór i orkiestra kameralna Aldúbaran.

Pierwszy album sygnowany jej nazwiskiem ukazał się w 2000 roku. Jest on mieszanką klasycznych ballad z wykorzystaniem gitary i bassu z wpływami jazzu i tekstów znanych pisarzy Wysp Owczych, kończą go dwie pieśni religijne. Te śpiewane są w języku duńskim, zaś reszta w języku farerskim. Większość piosenek zostały napisane przez samą Eivør. Była już wtedy profesjonalnym muzykiem.

W tym samym roku kiedy ukazał się jej drugi solowy album zatytułowany Krákan (2003) została nominowana do Music Award w Islandii, gdzie zdobyła dwie nagrody Best Female Singer i Best Performer, zazwyczaj nadawane tylko islandzkim artystom.

Kolejny album, zatytułowany Eivør, nagrany we współpracy z Kanadyjczykiem Billem Bourne'em, stał się najlepiej sprzedającym albumem z Wysp Owczych w USA i Kanadzie. Bourne z gitarą akustyczną dał projektowi wspaniały kawałek Amerykańskiej muzyki country. W Islandii ponownie zagościła na listach przebojów i była nominowana do Music Award wraz z albumem grupy Björk.

Kolejny album z 2007 roku, wyszedł w dwu wersjach językowych i zatytułowany był Human Child w wersji angielskiej i Mannabarn w wersji dla Wysp Owczych. Kolejne albumy artystka nagrywała co dwa kolejne lata.

Pełna dyskografia:

Eivør Pálsdóttir (2000)

Clickhaze EP (2002)

Yggdrasil (2002)

Krákan (2003)

Eivør (2004)

Trøllabundin (together with the Big band of Danmarks Radio 2005)

Human Child (2007)

Mannabarn (Faroese version of Human Child 2007)

Eivör Live[2008]

Undo your mind EP (2010)

Larva (2010)

Room (2012)

The Color of Dark (with Ginman) (2014)

Bridges (2015)

Album Bridges, który premierę miał 27 lutego 2015 podobnie jak wcześniejszy krążek był nagrywany w Studio Bloch, znajdującym się w malowniczym Tórshavn położonym na Wyspach Owczych. Za to studio służy zaadoptowany stary magazyn pełniący w przeszłości rolę chłodni. Nagrania materiału mały miejsce w październiku 2014 roku.

Przy pracy nad muzyką „Bridges” i aranżacjach kompozycji niezmiennie pomagał artystce jej mąż, muzyk Tróndur Bogason. Obydwoje zajmowali się również produkcją muzyki. Przy nagraniach pomagał im też Jacob Christofer Andersson, chociaż trzeba wymienić w tym miejscu również inne osoby: Jonas Bloch, Theodor Kapnas i Hallur Kristjan Jonsson.

Tak jak poprzednio nagrania Eivor miksował addi800 w Studio Room 313 w Reykjaviku. Natomiast mastering przygotowała Mandy Parnell w Black Saloon Studios w Londynie.

Tym razem osobą odpowiedzialną za okładkę była Heidi Andreasen.

Instrumentalnie na płycie wspierali artystkę ponownie Trondur Bogason (syntezatory, klawisze i elektronika, fortepian, stone harp) i Magnus Johannessen (pianino tradycyjne i elektroniczne rhodes).

Pojawiają się także nowi muzycy: Hogni Lisberg (perkusja, programowanie), Mikael Blak (bas, klawisze), Angelika Nielsen (skrzypce), Andreas Tyklaer Restorff (wiolonczela).

„Bridges” to wydawnictwo bardzo osobiste i jednocześnie niewymuszone, dzieło hipnotyczne i nastrojowe. Większość kompozycji na płycie „Bridges” to spokojne utwory o poetyckich tekstach, w których Eivor daje wyraz swoim uczuciom i tęsknotom, smutkom i radościom. Jej muzyka wymyka się typowym standardom i nie daje się łatwo zaszufladkować, mieni się odcieniami różnych stylistyk. Jeszcze bardziej uchwycenie tej muzyki w klamry utrudnia jej bajkowy, nierealny klimat. Kompozycje Eivor, jej absolutnie niepowtarzalny przejmujący głos i pełen wdzięku sposób śpiewania są jedyne w swoim rodzaju. Wokalistka śpiewa w sposób spokojny i stonowany, a także tajemniczy i zmysłowy. Uwodzi nas i omamia swoim głosem. Słucha się jej niesamowicie.

Pierwsze wrażenie, które się narzuca przy obcowaniu z tym albumem to, że jest to zniewalająco piękna płyta. Subtelna i koronkowa. Poszczególne kompozycje zachwycają wysmakowanymi partiami akustycznych instrumentów oraz subtelną elektroniką. Album czaruje każdym dźwiękiem, jak i wszystkim tym co znajduje się pomiędzy nimi. Płyta wypełniona jest przepięknymi balladami, Eivor tworzy tu jedyną w swoim rodzaju kameralną i intymną atmosferę, otoczoną magiczną aurą, a delikatny aranż pozwala zmysłom zwrócić szczególną uwagę na znakomite wokalne interpretacje.

W przypadku Eivor mamy do czynienia z artystką wyjątkową, która podąża własną artystyczną drogą z pełną świadomością tego, czego chce. Bez oglądania się na trendy i ulegania naciskom wielkich korporacji muzycznych.