środa, 12 grudnia 2012

Seans LXIV „Lata siedemdziesiąte w Polsce”

Witajcie słuchacze i czytacze.
Dziś, jak tytuł pokazuje, przenosimy się znów w lata siedemdziesiąte ubiegłego wieku, ale tym razem do Polski.


1970
          11 stycznia – otwarto Teatr Mały w Warszawie.
          8 lutego – podniesienie bandery na 2 dużych ścigaczach okrętów podwodnych: ORP „Groźny” i ORP „Wytrwały”.
          9 lutego – zakończył się głośny „proces taterników” oskarżonych o kolportaż nielegalnych pism.
          4 marca – Zdzisław Marchwicki, zwany wampirem z Zagłębia, zamordował w Siemianowicach Śląskich-Bytkowie swoją ostatnią ofiarę.
          20 marca – utworzono Uniwersytet Gdański.
          29 marca – zlikwidowano komunikację trolejbusową w Poznaniu.
          30 marca – rozpoczęto operację obracania o 78 stopni Pałacu Lubomirskich w Warszawie.
          31 marca – założono Muzeum Historyczne Miasta Gdańska.
          1 kwietnia – rozpoczęto budowę Elektrowni Dolna Odra koło Gryfina.
          2 kwietnia – premiera filmu Jak rozpętałem drugą wojnę światową.
          21 maja – zmarł Leonid Teliga. Pierwszy polski żeglarz, który samotnie opłynął świat na jachcie „Opty”.
          13 czerwca – wedle komunikatu milicji w Polsce w 1969 wykryto 1847 bimbrowni.
          9 września – premiera serialu Kolumbowie.
          12 września:
o          w Warszawie, płotkarz Tadeusz Kulczycki ustanowił rekord Polski w biegu na 400 m ppł. (50,3 s.)
o          w Warszawie, biegaczka Krystyna Sładek ustanowiła rekord Polski w biegu na 1500 m (4.20,5 s.)
          19 października – premiera filmu Marka Piwowskiego „Rejs”.
          1 grudnia – Kazimierz Górski został selekcjonerem reprezentacji narodowej.
          9 grudnia: założono grupę muzyczną Bemibek.
          12 grudnia – ogłoszono podwyżkę cen produktów żywnościowych i obniżkę cen lekarstw, telewizorów, lodówek i pralek.
          Grudzień 1970 – bunt robotniczy w Polsce w dniach 14-22 grudnia (strajki, wiece, demonstracje) głównie w Gdyni, Gdańsku i Szczecinie.
          14 grudnia – grudzień 1970: robotnicy ze Stoczni Gdańskiej im. Lenina odmówili podjęcia pracy i wielotysięczny tłum przed południem udał się pod siedzibę Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku.
          14 grudnia – urodziła się Radiomuzykantka J
          15 grudnia – grudzień 1970: grupa robotników podpaliła budynek Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku.
          16 grudnia – grudzień 1970: w Gdańsku milicja i wojsko zaczęły strzelać do stoczniowców idących do pracy.
          20 grudnia – grudzień 1970: Władysław Gomułka został odsunięty od władzy. Edward Gierek został pierwszym sekretarzem KC PZPR.
          25 grudnia – na antenie Programu III Polskiego Radia wyemitowano premierowe wydanie magazynu satyrycznego Ilustrowany Tygodnik Rozrywkowy.




           1971
          7 stycznia – Jerzy Kulej zakończył karierę sportową.
          19 stycznia:
o          Biuro Polityczne KC PZPR podjęło decyzję o odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie.
o          uruchomiono produkcję w zakładach UNITRA-Lubartów.
          25 stycznia – Edward Gierek podczas przemówienia w Stoczni Gdańskiej zadał słynne pytanie „Pomożecie?”.
          16 marca – pierwsza eksperymentalna transmisja kolorowego programu telewizyjnego przy użyciu francuskiego systemu SECAM.
          18 marca – Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek serialu Wakacje z duchami.
          23 marca – 18 górników zginęło w katastrofie w KWK Rokitnica w Zabrzu.
          30 marca – Zabrze: został uratowany górnik KWK Rokitnica Alojzy Piontek, uwięziony pod ziemią od czasu katastrofy 23 marca.
          20 kwietnia – powstał klub sportowy GKS Tychy.
          9 maja – po wieloletniej budowie oficjalnie otwarto halę widowiskową Spodek w Katowicach.
          21 czerwca – w Gdyni otwarto Muzeum Oceanograficzne i Akwarium Morskie.
          26 czerwca: o 19:50 piorun uderzył w magazyn ropy naftowej Rafinerii Czechowice. Gaszenie pożaru było największą akcją gaśniczą w Polsce. Nocą, po godz. 1:00, nastąpił wyrzut płonącej ropy, w wyniku którego zginęło 37 strażaków i osób biorących udział w akcji. Pożar ugaszono po ponad 70 godzinach.
          1 lipca – Polskie Radio rozpoczęło nadawanie audycji Lato z Radiem.
          10 lipca – pierwszy w Polsce program telewizyjny w kolorze.
          9 września – Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek serialu Przygody psa Cywila.
          27 października – w szpitalu w Trzebnicy dr Ryszard Kocięba przeprowadził pierwszą w Europie, udaną operację przyszycia ręki.




         1972
          1 stycznia:
o          otwarcie granicy między Polską a NRD.
o          powstanie Zespołów Filmowych: Panorama, Pryzmat, Silesia oraz X.
          4 stycznia – odbyła się premiera filmu Trzecia część nocy.
          9 stycznia – premiera 1. odcinka serialu Podróż za jeden uśmiech.
          22 stycznia – w Łodzi otwarto Muzeum Polskiej Wojskowej Służby Zdrowia.
          27 stycznia – premiera filmu Kazimierza Kutza pt. Perła w koronie.
          1 lutego – powstał Teatr Studio pod dyrekcją Józefa Szajny.
          17 lutego – ukazał się pierwszy numer „Literatury” pod redakcją Jerzego Putramenta.
          20 lutego – premiera serialu Samochodzik i templariusze.
          21 lutego – zapowiedź budowy pierwszej elektrowni atomowej, „najprawdopodobniej na północy kraju”. Planowany termin zakończenia budowy: 1980-82.
          15 kwietnia – rozpoczęto budowę Huty Katowice.
          1 maja – weszła w życie Karta Praw i Obowiązków Nauczyciela.
          26 czerwca: FSO rozpoczęła produkcję modelu Syrena 105.
          3 września – założono Ogólnokształcące Liceum Lotnicze im. F. Żwirki i S. Wigury w Dęblinie.
          17 listopada – Ministerstwo Łączności wydało rozporządzenie o wprowadzeniu od 1 stycznia 1973 roku systemu kodów pocztowych.
          26 listopada – premiera pierwszego odcinka serialu Chłopi.
          w Gdańsku Oliwie oddana do użytku zostaje hala Olivia.
          W Lądku-Zdroju założone zostało arboretum
          Zakończono budowę Jeziora Nyskiego.




        1973
          1 stycznia:
o          powstał koncern wydawniczy RSW „Prasa-Książka-Ruch”, centralna organizacja wydawnicza PZPR.
o          wprowadzono system kodów pocztowych.
o          Iwonicz-Zdrój, Izbica Kujawska, Jastarnia, Kolonowskie, Nowa Sarzyna, Ogrodzieniec, Pieniężno, Poręba, Sępopol, Sławięcice, Sompolno, Szczyrk, Szczytna i Wojcieszów uzyskały prawa miejskie.
          2 stycznia – początek całodobowego nadawania programów Polskiego Radia.
          8 stycznia:
o          krajowa narada aktywu partyjnego pod przewodnictwem Edwarda Gierka. Pozytywna ocena dorobku lat 1971–1972.
o          premiera filmu Wesele w reżyserii Andrzeja Wajdy, na podstawie dramatu Stanisława Wyspiańskiego.
          18 stycznia – pierwsza od 1968 roku premiera Dziadów Adama Mickiewicza. Inscenizację w Teatrze Starym w Krakowie przygotował Konrad Swinarski.
          30 marca – zakończono produkcję samochodu osobowego FSO Warszawa.
          16 kwietnia – odbył się pierwszy lot transoceaniczny Iła-62 „Mikołaj Kopernik” do Nowego Jorku.
          17 kwietnia – dokonano oblotu samolotu rolniczego PZL-106 Kruk.
          19–21 kwietnia – walny zjazd SPATiF-ZASP. Podjęto uchwałę o tworzeniu dzieł kultury „w oparciu o ideały socjalizmu”. Przewodniczącym został ponownie Gustaw Holoubek.
          6 czerwca:
o          w Chorzowie reprezentacja Polski w piłce nożnej pokonała Anglików 2:0.
o          w Fabryce Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej zmontowano z włoskich części pierwszego Polskiego Fiata 126p.
          24 czerwca – kapitan Krzysztof Baranowski po 272 dniach zakończył samotny rejs jachtem dookoła świata.
          20 lipca – otwarto Łódzki Ogród Botaniczny.
          21 lipca – pierwsza wolna sobota.
          22 lipca – oficjalne uruchomienie linii produkcyjnej Polskiego Fiata 126p (popularny „Maluch”).
          13 września – Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek serialu Stawiam na Tolka Banana.
          17 października – polscy piłkarze zremisowali z Anglią na Wembley 1:1 i awansowali do Mistrzostw Świata w Niemczech.
          13 listopada – prapremiera sztuki Sławomira Mrożka Szczęśliwe wydarzenie w Teatrze Współczesnym w Warszawie, pierwszej premiery Mrożka w kraju po 1968.




          1974
          1 stycznia:
o          utworzono Centralną Wytwórnię Programów i Filmów Telewizyjnych Poltel.
o          Studio Filmów Animowanych w Krakowie rozpoczęło działalność jako samodzielna jednostka organizacyjna.
          9 stycznia – dokonano oblotu jedynego w historii odrzutowego samolotu rolniczego PZL M-15 (Belphegor).
          12 stycznia – w Krakowie miała miejsce premiera „Nocy listopadowej” Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Andrzeja Wajdy.
          17 stycznia – utworzone zostało Towarzystwo Opieki nad Zabytkami.
          21 stycznia – wprowadzono podwyżki cen alkoholu i benzyny oraz marż gastronomicznych.
          24 stycznia – otwarto Hotel Forum w Warszawie.
          Luty – w Lublinie założony został zespół Budka Suflera przez Krzysztofa Cugowskiego i Romualda Lipkę.
o          literackiej.
          10 kwietnia – została uchwalona ustawa o dowodach osobistych i ewidencji ludności.
          2 maja – otwarto Port Lotniczy w Gdańsku Rębiechowie.
          10 maja – otwarto Roztoczański Park Narodowy.
          18 maja – ukończono budowę masztu radiowego w Konstantynowie.
          26 czerwca – Sejm uchwalił obowiązujący do dziś kodeks pracy.
          28 czerwca:
o          w Czechowicach-Dziedzicach w KWK Silesia doszło do wybuchu i tąpnięcia – zginęło 32 górników.
o          w Poznaniu oddano do użytku halę widowiskowo-sportową Arena.
o          premiera filmu Wiosna, panie sierżancie.
          6 lipca – wciągnięto hełm i zamontowano dzwon zegarowy na Wieży Zygmuntowskiej Zamku Królewskiego w Warszawie.
          22 lipca – uroczyście otwarto Trasę Łazienkowską w Warszawie.
          26 lipca – premiera serialu telewizyjnego Janosik.
          2 listopada – Puszcza Białowieska: wichura powaliła kilkusetletni Dąb Jagiełły.
          5 listopada – odbyła się premiera filmu Zapamiętaj imię swoje.
          13 grudnia – statek-muzeum Marynarki Wojennej „Burza” zakończył służbę. Jego miejsce zajął OPR „Błyskawica”.



           1975
          21 stycznia: w Warszawie przekazano do użytku milionowe mieszkanie spółdzielcze
          25 stycznia – w Warszawie otwarto po przebudowie Teatr Powszechny pod dyrekcją Zygmunta Hübnera.
          6 lutego – premiera 1. odcinka serialu Karino.
          20-23 lutego – XIX Zjazd ZLP obradował w Poznaniu. Jarosław Iwaszkiewicz został ponownie prezesem.
          21 lutego – premiera filmu Ziemia obiecana.
          15 marca – minister komunikacji wydał zarządzenie wprowadzające nowy wzór tablic rejestracyjnych.
          9 maja – data emisyjna banknotu polskiego o nominale 50 złotych z Karolem Świerczewskim z serii: Wielcy Polacy. Serie banknotu: A – Z; AA – AZ; BA – BU.
          16 maja – premiera serialu Czterdziestolatek.
          25 maja – w Warszawie zakończył się 27. Wyścig Pokoju, zwyciężył po raz czwarty i ostatni Ryszard Szurkowski.
          28 maja: Sejm uchwalił ustawę o podziale administracyjnym kraju na 49 województw – zlikwidowano powiaty
          1 czerwca – wprowadzono nowy podział administracyjny kraju, powstało 49 województw.
          8-28 czerwca – inauguracja Teatru Narodów w Pałacu na Wodzie w Łazienkach.
          16 lipca – z lotniska w Gawłówku samolotem An-2, z zamiarem ucieczki do Austrii wystartował Dionizy Bielański, którego kilka godzin później, 8 km od austriackiej granicy zestrzelił czechosłowacki samolot wojskowy.
          14 sierpnia – Festiwal Chopinowski w Dusznikach-Zdroju. Wśród wykonawców m.in. G.Ohlsson z USA, laureat I nagrody VIII Konkursu Pianistycznego im. F.Chopina.
          5 września – wydano Kodeks ucznia.
          10 września – na Stadionie Śląskim w Chorzowie Polska pokonała Holandię 4:1, w meczu eliminacyjnym do Mistrzostw Europy.
          18 września:
o          uruchomiono produkcję Fiata 126p w Zakładzie nr 2 w Tychach.
o          w Pile odnotowano wrześniowy rekord temperatury (+34,7 °C).
          21 września – wielki pożar zniszczył Centralny Dom Dziecka w Warszawie.
          22 września – odbyła się premiera filmu Noce i dnie.
          25 października – program pierwszy polskiego radia nadał tysięczny odcinek popularnej powieści „Matysiakowie”.
          13 listopada – utworzono Morską Jednostkę Działań Specjalnych "Formoza".
          29 listopada – Gdańsk: uruchomiono Rafinerię Gdańską.
          5 grudnia:
o          59 intelektualistów wysłało list do władz przeciwko zmianom w konstytucji PRL.
o          oddano do użytku Dworzec Centralny w Warszawie.
o          zakończono budowę Wisłostrady w Warszawie.




           1976
          2 stycznia – rozpoczął nadawanie Program IV Polskiego Radia.
          31 stycznia – utworzono przedsiębiorstwo armatorskie Polska Żegluga Bałtycka.
          1 lutego – 18 osób zginęło w wyniku wybuchu gazu w budynku mieszkalnym w Gdańsku.
          2 lutego – premiera filmu Skazany.
          6 lutego – wydano rozporządzenie o możliwości zakładania firm polonijnych.
          6 marca – otwarto muzeum Karola Szymanowskiego w willi „Atma” w Zakopanem.
          20 marca – w Stoczni Gdańskiej zwodowano pierwszy zbudowany w Polsce kontenerowiec.
          21 marca – wybory do Sejmu PRL i rad narodowych. Podano, że frekwencja przekroczyła 98%.
          2 kwietnia – kopalnia soli w Wieliczce została wpisana do rejestru zabytków.
          8 kwietnia – Jerzy Pawłowski, mistrz olimpijski w szabli, został skazany na 25 lat pozbawienia wolności za szpiegostwo.
          1 maja – ORP Błyskawica przejął obowiązki muzeum od ORP Burza w Gdyni przy Skwerze Kościuszki.
          19 czerwca – otwarto kąpielisko Fala w Łodzi.
          25 czerwca:
o          czerwiec 1976: wybuchły strajki w Radomiu, Ursusie i Płocku. Powodem były znaczne podwyżki cen. Strajki zostały spacyfikowane przez milicję (zobacz też: czerwiec 1976).
o          czerwiec 1976: premier Piotr Jaroszewicz odwołał podwyżkę cen.
          20 lipca – wyroki w procesie „ursuskim” od 3 do 5 lat i w procesie „radomskim” od 3 do 10 lat.
          28 lipca – Bronisław Malinowski ustanowił rekord Polski w biegu na 3000 m z przeszkodami wynikiem 8:09,1 s.
          29 lipca – Irena Szewińska ustanowiła rekord świata w biegu na 400 m wynikiem 49,28 s.
          16 sierpnia – wprowadzono reglamentację cukru.
          2 września – Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek serialu Szaleństwo Majki Skowron.
          23 września – powstał Komitet Obrony Robotników (KOR).
          7 października – grupa ABBA przybyła jedyny raz do Polski na nagranie występu dla programu telewizyjnego Studio 2.
          8 października – oddano do użytku trasę Warszawa-Katowice – tzw. Gierkówkę.
          8 listopada – w FSO na Żeraniu wyprodukowano milionowy samochód.
          13 listopada – Studio 2: wyemitowano recital szwedzkiego zespołu ABBA, który był pierwszym tej rangi wydarzeniem w polskiej telewizji rozrywkowej.
          25 listopada – Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek serialu 07 zgłoś się.
          28 listopada – apel 28 profesorów do Sejmu w sprawie zbadania przebiegu strajków i metod represji wobec robotników i członków KOR.
          1 grudnia – plenum KC PZPR; podstawowe zadanie: poprawa zaopatrzenia rynku przez zwiększenie produkcji, import zbóż, pasz, mięsa i tłuszczów za 1,5 mld dolarów i dostawy 1 mln ton zbóż z ZSRR.
          30 grudnia – w hucie „Katowice” oddano do eksploatacji wielki piec nr 1.





           1977
          15 stycznia – Radio Katowice wyemitowało pierwszą audycję kabaretu Zespół Adwokacki Dyskrecja.
          25 lutego – premiera filmu Człowiek z marmuru w reżyserii Andrzeja Wajdy.
          26 lutego – na Wyspie Króla Jerzego otwarto pierwszą stałą polską stację naukową w Antarktyce – Arctowski.
          3 marca – Rada Państwa ratyfikowała Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka, uchwalone na XXI sesji ONZ.
          25 marca – powstało ugrupowanie Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO), którego celem było solidarne działanie w sprawach rzeczywistego przestrzegania praw człowieka.
          7 maja – w Krakowie znaleziono zwłoki studenta Uniwersytetu Jagiellońskiego Stanisława Pyjasa. Przyjaciele ogłosili żałobę.
          15 maja – wielka demonstracja w Krakowie po mszy żałobnej za Stanisława Pyjasa, którego śmierć uznano powszechnie za morderstwo polityczne. Utworzono Studencki Komitet Solidarności.
          24 maja – głodówka 14 osób w kościele Św. Marcina w Warszawie w związku z przetrzymywaniem w areszcie 5 robotników, zatrzymanych w czasie zajść w Radomiu i Ursusie.
          13 czerwca – premiera filmu Kochaj albo rzuć.
          16 czerwca – uruchomiono połączenie promowe Świnoujście-Kopenhaga.
          14 sierpnia – Celina Sokołowska ustanowiła rekord Polski w biegu na 1500 m wynikiem 4.10,8 s.
          8 września – w TVP1 ukazało się pierwsze wydanie programu popularnonaukowego Sonda.
          28 września – w Zamościu odnotowano wrześniowe minimum temperatury (–6,0 °C).
          16 października – Telewizja Polska rozpoczęła emisję serialu Polskie drogi.
          29 października – po raz pierwszy od 20 lat doszło do spotkania I sekretarza PZPR Edwarda Gierka z kardynałem Stefanem Wyszyńskim.




          1978
          2 stycznia: Program I Polskiego Radia rozpoczął nadawanie audycji Cztery Pory Roku
          6 stycznia – kazanie prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego, w którym zostały sformułowane główne postulaty Kościoła wobec państwa.
          19 marca – podwyżka cen benzyny o 20%, średnio o 2 zł na litrze.
          20 marca – kapitan Krystyna Chojnowska-Liskiewicz jako pierwsza w historii kobieta opłynęła samotnie kulę ziemską na jachcie „Mazurek”.
          29 kwietnia – powstał w Gdańsku Komitet Założycielski Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. Organizatorami byli: Bogdan Borusewicz, Bogdan Lis, Alina Pieńkowska i Lech Wałęsa.
          3 maja – została uruchomiona seryjna produkcja samochodu FSO Polonez.
          10 maja – rzekome lądowanie UFO w Emilcinie.
          24 czerwca – urodziła się 35-milionowa obywatelka Polski.
          27 czerwca – odbył się start rakiety Sojuz-30 z Mirosławem Hermaszewskim na pokładzie.
          30 sierpnia – para z NRD sterroryzowała i zmusiła przy pomocy pistoletu-zabawki załogę samolotu PLL LOT Tu-134, lecącego z Gdańska do Berlina Wschodniego, do wylądowania na zachodnioberlińskim lotnisku Tempelhof.
          31 sierpnia – Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie podwyższenia cen skupu mleka z dniem 1 września średnio o 0,5 zł za litr.
          17 września:
o          Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek serialu Lalka.
o          w Warszawie, sprinter Leszek Dunecki ustanowił rekord Polski w biegu na 200 m wynikiem 20,62 s.
          13 października – przy ul. Głogowskiej w Poznaniu otwarto pierwszy sklep nocny, czynny od 21.00 do 06.00.
          15 października – Marek Kotański założył w Głoskowie pierwsze centrum Monaru.
          16 października – premiera komedii muzycznej Halo Szpicbródka, czyli ostatni występ króla kasiarzy.
          8 grudnia – odbyła się premiera polskiej komedii filmowej Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz?.
          31 grudnia:
o          rozpoczęła się zima stulecia.
o          w Kozienicach oddano do użytku pierwszy w kraju blok energetyczny o mocy 500 MW.




          1979
          15 lutego – wybuch gazu w rotundzie PKO w Warszawie spowodował śmierć 49 osób, 110 osób zostało rannych.
          2 marca – proces Kazimierza Świtonia, twórcy wolnych związków zawodowych w Katowicach. Wyrok skazujący na 1 rok więzienia wywołał powszechny protest i spowodował uwolnienie już po 4 dniach.
          3 marca:
o          w Warszawie oficjalnie zapowiedziano wizytę papieża Jana Pawła II w ojczyźnie.
o          premiera serialu Życie na gorąco.
          4 marca – premiera serialu Rodzina Połanieckich.
          12 marca – I sekretarz KC PZPR Edward Gierek udał się z wizytą do ZSRR.
          20 marca – strajk na wydziale W-4 Stoczni Gdańskiej na tle płacowym, zakończony po osiągnięciu kompromisu.
          21 marca – bojówka SZSP napadła na mieszkanie Jacka Kuronia, gdzie odbywał się wykład Uniwersytetu Latającego.
          2-10 czerwca – pierwsza wizyta papieża Jana Pawła II w Polsce.
          12 czerwca – Henryk Jaskuła wypłynął z portu w Gdyni, rozpoczynając samotny rejs dookoła świata bez wejścia do portu.
          8 października:
o          w Muzeum Narodowym w Krakowie otwarto wystawę Polaków Portret Własny.
o          pierwszy koncert w Jarocinie.
          10 października – wybuch pyłu węglowego w KWK Dymitrow w Bytomiu; zginęło 34 górników.
          13 października – zostało otwarte obserwatorium astronomiczne w Olsztynie.
          15 listopada – w celu wzmocnienia rynku krajowego można było wywozić bez cła upominki o łącznej wartości do 1 tys. zł, a nie jak dotychczas do 2 tys. zł.
          8 grudnia – otwarcie nowego gmachu Teatru Muzycznego w Gdyni, którego budowę zainicjowała Danuta Baduszkowa, zmarła rok wcześniej.




 I to już wszystko na dziś. Na zakończenie jeszcze jedna piosenka. Szlagier epoki późnego Gierka ;)




Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.