piątek, 14 czerwca 2013

Seans LXXXVII „O roku ów kto cię widział… 1983”


Witajcie słuchacze i czytacze.

Dziś wehikuł czasu zabiera nas w rok 1983.



Wydarzenia w Polsce:
4 stycznia – Adam Hanuszkiewicz (Teatr Narodowy) i Gustaw Holoubek (Teatr Dramatyczny) zostali usunięci ze stanowisk dyrektorów teatrów.
10 stycznia – odbyła się premiera filmu Filip z konopi.
13 stycznia – wydalono korespondentkę UPI, R. E. Gruber; spowodowało to wydalenie z USA korespondenta PAP, Stanisława Głąbińskiego.
14 stycznia – Lech Wałęsa podjął próbę powrotu do pracy w Stoczni Gdańskiej. Nie został jednak wpuszczony na teren zakładu.
25 stycznia – rozpoczął się proces twórców Radia Solidarność
30 stycznia – na wezwanie Biura Politycznego KC PZPR. które postanowiło zlikwidować nadto rozdyskutowane ugrupowanie w partii, rozwiązał się krakowski Klub Kultury „Kuźnica”.
2 lutego – prymas Józef Glemp został kardynałem.
12 lutego – prokuratura wojskowa skończyła trzydniowe przesłuchania Lecha Wałęsy jako świadka w sprawie przeciwko Jackowi Kuroniowi i innym członkom Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR” (Komitet Obrony Robotników).
15 lutego – powołano Generalną Dyrekcję Budowy Metra Warszawskiego.
21 lutego – premiera filmu „Karate po polsku”.
24 lutego – nowa inscenizacja opery Karola Szymanowskiego „Król Roger” otworzyła uroczystości 150-lecia Teatru Wielkiego w Warszawie.
25 lutego – w Olsztynie ukazało się pierwsze wydanie „Dziennika Pojezierza”.
28 lutego – Główny Urząd Statystyczny podał, że nastąpił dalszy spadek dochodu narodowego o 8% w stosunku do 1982, zaś w stosunku do 1978 - o 25%.
9 marca – przed sądem w Grudziądzu rozpoczął się proces Anny Walentynowicz, oskarżonej o zorganizowanie strajku w Stoczni Gdańskiej.
14 marca – premiera filmu „Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny”.
15 marca:
- władze ponowiły oficjalne zaproszenie papieża do złożenia wizyty w ojczyźnie w dniach 16-22 czerwca 1983.
- podwyżka cen kawy, papierosów i benzyny.
16 marca – po porażce 2:3 w rewanżowym meczu z Liverpool F.C., Widzew Łódź awansował do półfinału Pucharu Europy Mistrzów Krajowych.
22 marca – generał Czesław Kiszczak wyraził optymizm w sprawie łagodzenia obostrzeń stanu wojennego.
28 marca – premiera filmu „Austeria”.
30 marca – Anna Walentynowicz została skazana na 15 miesięcy więzienia w zawieszeniu za kontynuowanie działalności związkowej w stanie wojennym.
11 kwietnia – premiera filmu „Wilczyca”.
15 kwietnia – rozpoczęto budowę warszawskiego metra; 12 lat później (w kwietniu 1995) oddano do użytku pierwszy odcinek, zaś po kolejnych 13 latach (w październiku 2008) zakończono całą budowę pierwszej linii.
17 kwietnia – milicja rozbiła niezależne obchody rocznicy powstania w getcie warszawskim.
20 kwietnia:
- prezydent Warszawy zawiesił Związek Artystów Plastyków. Oficjalne uzasadnienie tej decyzji: „za działalność niezgodną ze statutem”.
- w rewanżowym meczu półfinałowym Pucharu Mistrzów Widzew Łódź zremisował z Juventusem 2:2. W pierwszym meczu wygrali Włosi 2:0.
22 kwietnia – utworzenie rezerwatu przyrody Puszcza Mariańska.
24 kwietnia – Józef Pinior został aresztowany we Wrocławiu.
1 maja – pierwszomajowe kontrmanifestacje, m.in. w Krakowie, Gdańsku i w Warszawie.
4 maja – od 13 grudnia 1981 do 31 marca 1983 z powodu naruszenia „praw stanu wojennego” oskarżono 3 tys. osób; 215 przebywało w więzieniach.
10 maja – Rada Państwa zalegalizowała pierwszą federację nowych związków zawodowych (hutników).
14 maja – śmierć 19-letniego maturzysty Grzegorza Przemyka, przesłuchiwanego w komisariacie milicji na Starym Mieście w Warszawie, zbulwersowała opinię publiczną kraju.
16 maja – premiera filmu „Wielki Szu”.
19 maja – Pogrzeb Grzegorza Przemyka stał się największą od ogłoszenia stanu wojennego pokojową demonstracją przeciwko władzy.
28 maja – Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego skazał zaocznie na karę śmierci Zdzisława Najdera, szefa sekcji polskiej sekcji Radia Wolna Europa w Monachium.
31 maja – został aresztowany seryjny morderca Paweł Tuchlin.
8 czerwca – wizyta prezesa rady nadzorczej koncernu Kruppa, Bertholta Beitza.
16–23 czerwca – miała miejsce II pielgrzymka Jana Pawła II do ojczyzny
17 czerwca – nazajutrz po likwidacji Związku Artystów Plastyków, władze zezwoliły na rejestrację Związku Artystów Rzeźbiarzy.
19 czerwca – uroczysta koronacja obrazów Matki Bożej z Brdowa, Lubaczowa, Stoczka Klasztornego i Zielenic, na Jasnej Górze przez Jana Pawła II.
30 czerwca – po wyprodukowaniu 521 311 sztuk zakończono produkcję polskiego samochodu Syrena.



1 lipca – podwyżka cen skupu produktów rolnych; dewaluacja złotego w stosunku do dolara o 7,8%.
21 lipca – zakończyła działalność WRON, generał Wojciech Jaruzelski został przewodniczącym Komitetu Obrony Kraju i zwierzchnikiem sił zbrojnych.
22 lipca – rozwiązano WRON i zniesiono stan wojenny (od 13 grudnia 1981).
23 lipca – Jerzy Kukuczka i Wojciech Kurtyka jako pierwsi Polacy znaleźli się na Gaszerbrum I (8068 m n.p.m.), należącym do „Korony Himalajów”.
30 lipca – szóstym szlagierem wydawniczym roku stała się powieść Romana Bratnego „Rok w trumnie”, trywialna i brutalna groteska na temat zjawisk stanu wojennego.
8 sierpnia – Ryszard Szparak ustanowił rekord Polski w biegu na 400 m ppł. wynikiem 49,17 s.
19 sierpnia – władze rozwiązały ZLP.
24 sierpnia – władze rozwiązały zarząd polskiego PEN-Clubu i tydzień później ustanowiły zarząd komisaryczny.
25 sierpnia – w Stoczni Gdańskiej odbyło się spotkanie wicepremiera Mieczysława Rakowskiego z pracownikami, w którym brał też udział Lech Wałęsa.
31 sierpnia – w rocznicę porozumień gdańskich, w wielu miejscowościach odbyły się manifestacje; 1472 osoby zatrzymano, 17 z nich aresztowano.
19 września – ukształtował się komitet założycielski z Haliną Auderską na czele, popieranego przez władze nowego ZLP.
1 października – w Warszawie przy murach Starego Miasta na ul. Podwale odsłonięto pomnik Małego Powstańca projektu Jerzego Jarnuszkiewicza.
5 października – Gdańszczanin Lech Wałęsa został uhonorowany Pokojową Nagrodą Nobla.
17 października – premiera filmu „Klakier”.
20 października – Stary Teatr z Krakowa zainaugurował działalność „Teatru Rzeczypospolitej”; publiczność Warszawy oglądała „Wyzwolenie”, głośny spektakl Stanisława Wyspiańskiego, w reżyserii Konrada Swinarskiego wystawiany od 1974 roku.
21 października – wmurowano kamień węgielny pod budowę Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi.
23 października – premiera serialu telewizyjnego „Blisko, coraz bliżej”.
28 października – PRON zwrócił się do Sejmu o przedłużenie ustalonego w amnestii okresu ujawnienia się (do końca roku) osób, których działalność polityczna podlegała zagrożeniu karą z mocy dekretów i stanu wojennego.
1 listopada:
- rozpoczęto starania o beatyfikację kardynała Stefana Wyszyńskiego.
- po 6-miesięcznej przerwie przywrócono reglamentację masła, innych tłuszczów zwierzęcych i margaryny.
4 listopada:
- zjazd „nowego” ZLP: prezesem została Halina Auderska.
- Katowice: odsłonięto Pomnik Harcerzy Września.
12 listopada – premiera „Irydiona” Zygmunta Krasińskiego w Krakowie, Jerzy Trela w roli Masynissy (reżyseria: Mikołaj Grabowski).
22 listopada – Wojciech Jaruzelski ustąpił z funkcji ministra obrony narodowej.
25 listopada – wizyta szefa Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR, Czebrikowa.
7 grudnia – 8 osób zginęło w wybuchu gazu w bloku mieszkalnym na osiedlu Retkinia w Łodzi.
10 grudnia – Lech Wałęsa otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla – nagrodę odebrała żona.
17 grudnia – wieś Lipce została przemianowana na Lipce Reymontowskie.
19 grudnia – Janusz Majewski prezesem Stowarzyszenia Filmowców Polskich, które uniknęło rozwiązania przez władzę. Henryk Szletyński prezesem związku aktorów.
20 grudnia – wojskowe grupy operacyjne, powołane w warunkach stanu wojennego przez WRON, zbadały funkcjonowanie służb publicznych w kraju.
31 grudnia – w 1983, po raz pierwszy od 1979, wzrósł wytworzony dochód narodowy (o 4-5%), ale był on niższy o 20% od dochodu w 1978.



Wydarzenia na świecie:
1 stycznia – Niemcy objęły prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.
3 stycznia:
- Apple Computer zaprezentowała komputer biurowy z myszką.
- rozpoczęła się trwająca nieprzerwanie do dzisiaj erupcja wulkanu Kīlauea na Hawajach.
12 stycznia – premiera filmu „Danton”.
16 stycznia – 47 osób zginęło, a 20 zostało rannych w katastrofie tureckiego Boeinga 727 w Ankarze.
17 stycznia – Nigeria wydaliła ponad 2 miliony nielegalnych imigrantów, głównie z Ghany.
19 stycznia:
- w Boliwii został aresztowany nazistowski zbrodniarz wojenny Klaus Barbie.
- premiera mikrokomputera Lisa firmy Apple Computer Inc. - pierwszego komputera osobistego wyposażonego w interfejs graficzny.
20 stycznia:
- na Morzu Śródziemnym zatonął polski drobnicowiec MS Kudowa Zdrój; zginęło 20 marynarzy, 8 uratowano.
- odbyła się prezentacja Fiata Uno.
22 stycznia – szwedzki tenisista Björn Borg zakończył karierę sportową.
23 stycznia – stacja NBC wyemitowała premierowy odcinek serialu „Drużyna A”.
24 stycznia – zapadły wyroki w masowym procesie członków Czerwonych Brygad i morderców Aldo Moro. Główni oskarżeni skazani zostali na dożywocie.
25 stycznia:
- papież Jan Paweł II promulgował nowy Kodeks prawa kanonicznego.
- wystrzelono amerykańsko-europejskiego satelitę IRAS, pierwszego przeznaczonego do badań promieniowania podczerwonego.
26 stycznia:
- start sztucznego satelity IRAS, pierwszego teleskopu do obserwacji astronomicznych w podczerwieni.
- rozpoczęła się sprzedaż arkusza kalkulacyjnego Lotus 1-2-3.
27 stycznia – nastąpiło połączenie obu odcinków budowy kolejowego Tunelu Seikan, między japońskimi wyspami Honsiu i Hokkaido.
4 lutego – Klaus Barbie, zbrodniarz hitlerowski, został wydany Francji przez władze Boliwii.
6 lutego – zbrodniarz hitlerowski z czasów II wojny światowej Klaus Barbie, nazywany „rzeźnikiem z Lyonu”, został przewieziony do więzienia w Lyonie, gdzie oskarżono go o zbrodnie przeciw ludzkości.
10 lutego – 1 osoba zginęła, a 7 zostało rannych w wyniku eksplozji granatu rzuconego przez prawicowego ekstremistę podczas demonstracji izraelskiego lewicowego ruchu pokojowego Pokój Teraz w Jerozolimie.
11 lutego – Ariel Szaron został zmuszony do ustąpienia z funkcji ministra obrony Izraela po obciążeniu go przez komisję pośrednio winą na masakrę w palestyńskich obozach w Libanie.
13 lutego – 64 osoby zginęły w pożarze w kinie Cinema Statuto w Turynie.
16 lutego – w południowej Australii wybuchło ponad 180 pożarów, w których zginęło 75 osób (tzw „środa popielcowa”).
23 lutego – rząd hiszpański znacjonalizował holding prasowy Rumasa.
6 marca – zwycięstwo koalicji CDU/CSU i FDP w wyborach do Bundestagu - Helmut Kohl kanclerzem RFN. Partia Zielonych pierwszy raz dostała się do Bundestagu.
8 marca:
- w przemówieniu do Narodowego Stowarzyszenia Ewangelików Ronald Reagan nazwał ZSRR „imperium zła”.
- do handlu wszedł IBM PC/XT, pierwszy komputer osobisty fabrycznie wyposażony w dysk twardy.
23 marca – w telewizyjnym orędziu do narodu prezydent Stanów Zjednoczonych Ronald Reagan ogłosił amerykański program strategicznej obrony antybalistycznej krajów NATO przed atakiem balistycznym ze strony Związku Radzieckiego (ang. Strategic Defense Initiative - Inicjatywa Obrony Strategicznej).
29 marca:
- Helmut Kohl został zaprzysiężony na kanclerza Niemiec.
- w USA wszedł do handlu pierwszy laptop.
31 marca – trzęsienie ziemi zniszczyło miasto Popayán w Kolumbii.
4 kwietnia – wahadłowiec kosmiczny Challenger wystartował z przylądka Canaveral do swojej pierwszej misji.
6 kwietnia – Juventus F.C. wygrał 2:0 z Widzewem Łódź w pierwszym meczu półfinałowym Pucharu Mistrzów.
11 kwietnia:
- Konstantin Czernienko został przewodniczącym Prezydium Rady Najwyższej ZSRR.
- odbyła się 55. ceremonia wręczenia Oscarów.
15 kwietnia – otwarto Tokyo Disney Resort.
18 kwietnia – dokonano zamachu bombowego na ambasadę amerykańską w Bejrucie. Zginęły 83 osoby, a 130 zostało rannych.
24 kwietnia – w wyborach do izby niższej austriackiego parlamentu federalnego po raz pierwszy od 13 lat Socjaldemokratyczna Partia Austrii nie uzyskała większości głosów ani mandatów; dymisję złożył Bruno Kreisky, zaś jego następcą na stanowisku kanclerza i przewodniczącego partii został Fred Sinowatz, do 1986 r. kierujący mniejszościowym rządem.
25 kwietnia:
- amerykańska sonda kosmiczna Pioneer 10 przekroczyła orbitę Plutona.
- uruchomiono metro w Lille.
- magazyn „Stern” ogłosił odkrycie (jak się później okazało sfałszowanych) pamiętników Adolfa Hitlera.
5 maja – Chaim Herzog został prezydentem Izraela.
11 maja – „dzień narodowego protestu” w Chile – pokojowa demonstracja przeciw reżimowi wojskowemu i na rzecz swobód obywatelskich.
14 maja – na Sycylii wybuchł wulkan Etna.
17 maja – podpisano układ pokojowy pomiędzy Izraelem a Libanem, przewidujący wycofanie wojsk izraelskich z Libanu.
20 maja – w czasopiśmie Science ukazał się artykuł donoszący o odkryciu wirusa HIV.
30 maja – szczyt G7 w Williamsburgu zakończył się wydaniem wspólnego oświadczenia w wspierającego stanowisko USA w negocjacjach rozbrojeniowych.
2 czerwca – w kierunku Wenus została wystrzelona radziecka sonda Wenera 15.
4 czerwca – oficjalną wizytę przyjaźni złożyła w Rumunii partyjno-państwowa delegacja PRL pod przewodnictwem I sekretarza KC PZPR, prezesa Rady Ministrów – gen. armii Wojciecha Jaruzelskiego.
6 czerwca – premiera filmu „Ośmiorniczka”.
9 czerwca – zwycięstwo Partii Konserwatywnej Margaret Thatcher w wyborach do Izby Gmin.
13 czerwca – sonda Pioneer 10 przecięła orbitę Neptuna i symbolicznie opuściła Układ Słoneczny.
16 czerwca:
- Jurij Andropow został Przewodniczącym Rady Najwyższej ZSRR.
- pierwszy komercyjny start europejskiej rakiety Ariane z Gujany Francuskiej.
17 czerwca – włoska policja aresztowała jednego dnia w Neapolu i innych miastach kilkuset członków Camorry.
18 czerwca – Sally Ride została pierwszą Amerykanką w przestrzeni kosmicznej w misji wahadłowca Challenger.
22 czerwca – po raz pierwszy satelita został zdjęty z orbity okołoziemskiej przez wahadłowiec kosmiczny.
24 czerwca – Syria wydaliła szefa OWP Jasira Arafata.




1 lipca – Grecja objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.
3 lipca – w Colorado Springs, Amerykanin Calvin Smith ustanowił rekord świata w biegu na 100 m wynikiem 9,93 s.
11 lipca – 119 osób zginęło w katastrofie Boeinga 737 w Ekwadorze.
15 lipca – 8 osób zginęło, 55 zostało rannych w zamachu bombowym przy linii odpraw Turkish Airlines w porcie lotniczym Paryż-Orly, przeprowadzonym przez armeńską organizację terrorystyczną ASALA.
16 lipca – 20 osób zginęło w katastrofie brytyjskiego helikoptera Sikorsky S-61 na Morzu Celtyckim.
21 lipca – na stacji antarktycznej Wostok zanotowano rekordowo niską temperaturę powietrza: -89,2 °C.
22 lipca – Amerykanin Dick Smith jako pierwszy samotnie obleciał kulę ziemską śmigłowcem, co zajęło mu około 11 miesięcy.
23 lipca:
- na Sri Lance wybuchły krwawe zamieszki na tle etnicznym, które stały się początkiem długotrwałej wojny domowej.
- Jerzy Kukuczka i Wojciech Kurtyka jako pierwsi Polacy znaleźli się na Gaszerbrum I (8068 m n.p.m.), należącym do „Korony Himalajów”.
- piloci kanadyjskiego Boeinga 767, nazwanego później szybowcem z Gimli, sprowadzili bezpiecznie maszynę lotem ślizgowym na ziemię, po zgaśnięciu silników na wysokości 8500 metrów.
4 sierpnia:
- Bettino Craxi jako pierwszy socjalista został premierem Włoch.
- Górna Wolta (dziś Burkina Faso): zamach stanu, w wyniku którego prezydentem został Thomas Sankara.
6 sierpnia – pożar hiszpańskiego supertankowca „Castillo De Bellver” w pobliżu Kapsztadu. Statek przełamał się i zatonął, do morza dostało się 250 tys. ton ropy naftowej.
7 sierpnia – w Helsinkach rozpoczęły się I Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce.
8 sierpnia – w wojskowym zamachu stanu został obalony gwatemalski dyktator Efraín Ríos Montt.
21 sierpnia – opozycyjny polityk filipiński Benigno Aquino został zastrzelony na lotnisku w Manili.
28 sierpnia – Menachem Begin ogłosił niespodziewanie zamiar ustąpienia ze stanowiska premiera Izraela.
30 sierpnia – 90 osób zginęło w katastrofie samolotu Tu-134 w Ałma-Acie (Kazachstan).
31 sierpnia – w Koblencji, Amerykanin Edwin Moses ustanowił rekord świata w biegu na 400 m ppł. (47,02 s.)
1 września – zestrzelenie południowokoreańskiego jumbo jeta przez radzieckie samoloty wojskowe.
4 września – w Rieti, Brytyjczyk Steve Ovett ustanowił rekord świata w biegu na 1500 m wynikiem 3.30,77 s.
6 września – ZSRR przyznał się do zestrzelania koreańskiego samolotu z 269 osobami na pokładzie.
9 września – przyjęto dokument końcowy KBWE.
15 września – Menachem Begin zrezygnował z funkcji premiera Izraela.
16 września – Arnold Schwarzenegger otrzymał obywatelstwo amerykańskie.
17 września – Vanessa Williams została pierwszą czarnoskórą Miss USA.
19 września – Saint Kitts i Nevis uzyskało niepodległość (od Wielkiej Brytanii).
23 września:
- Saint Kitts i Nevis został członkiem ONZ.
- 112 osób zginęło w okolicach lotniska w Abu Zabi (ZEA) po wybuchu bomby na pokładzie należącego do Gulf Air Boeinga 737.
25 września – 38 członków IRA uciekło z północnoirlandzkiego więzienia Maze, unieszkodliwiając wcześniej strażników.
26 września – pułkownik Stanisław Pietrow prawdopodobnie zapobiegł wojnie nuklearnej, ignorując błędne wskazania radzieckiego systemu wczesnego ostrzegania o wystrzeleniu 5 rakiet amerykańskich.
27 września:
- premiera serialu „Powrót do Edenu”.
- Richard Stallman ogłosił w Usenecie rozpoczęcie projektu GNU.
2 października – Bangladesz: Muhammad Yunus założył Grameen Bank.
4 października – prezydent Ronald Reagan podpisał ustawę w sprawie nadawania programu radiowego na Kubę.
5 października – czeski astronom Antonín Mrkos odkrył planetoidę 9007 James Bond.
9 października – kilka minut przed przyjazdem południowokoreańskiego prezydenta Chun Doo-hwana, wybuch bomby zniszczył Muzeum Męczenników w stolicy Birmy Rangunie. Zginęło 4 Birmańczyków i 17 członków delegacji koreańskiej, w tym 4 ministrów, a 46 osób zostało rannych.
10 października:
- radziecka sonda Wenera 15 weszła na orbitę Wenus.
- Icchak Szamir zastąpił Menachema Begina na stanowisku premiera Izraela.
13 października:
- zamach stanu na Grenadzie.
- do amerykańskich sklepów trafił pierwszy na świecie telefon komórkowy Motorola DynaTAC.
21 października – XVII Generalna Konferencja Miar ustaliła obecnie obowiązującą definicję metra.
22 października – w RFN ponad milion osób wzięło udział w protestach przeciwko zbrojeniom atomowym.
23 października – w samobójczych zamachach bombowych na kwatery wojsk francuskich i amerykańskich w Bejrucie zginęło ponad 300 osób.
25 października – Stany Zjednoczone dokonały inwazji na Grenadę.
28 października – Stany Zjednoczone zawetowały rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ potępiającą amerykańską interwencję na Grenadzie.
30 października:
pierwsze wybory w Argentynie od czasu przejęcia władzy przez wojsko.
silne trzęsienie ziemi w okolicach miasta Erzurum we wschodniej Turcji spowodowało śmierć ponad 1300 osób.
4 listopada – wojna libańska: w Tyrze (Liban) ponad 60 osób zginęło w samobójczym ataku na żołnierzy izraelskich.
8 listopada – Angola: 130 osób zginęło w katastrofie Boeinga 737-200 TAAG Angola Airlines.
15 listopada – ogłoszono niepodległość tureckiej części Cypru (Cypr Północny).
17 listopada – w meksykańskim stanie Chiapas powstała Zapatystowska Armia Wyzwolenia Narodowego (EZLN).
20 listopada – w sieci ABC wyemitowano film telewizyjny Nazajutrz, opowiadający o skutkach hipotetycznej amerykańsko-radzieckiej wojny atomowej.
23 listopada:
- Bundestag podjął decyzję o stacjonowaniu rakiet Pershing II na terenie Niemiec. W odpowiedzi ZSRR zawiesił rozmowy rozbrojeniowe z USA.
- premiera filmu „Czułe słówka”.
26 listopada – z sejfów w Porcie lotniczym Londyn-Heathrow zrabowano 26 mln funtów w złocie.
27 listopada – pod Madrytem rozbił się Boeing 747 kolumbijskich linii Avianca. Spośród 192 osób na pokładzie zginęło 181.
28 listopada:
- urodził się 25-milionowy obywatel Kanady.
- w katastrofie samolotu Fokker F-28 w nigeryjskim mieście Enugu zginęły 53 osoby.
- Niemiec Ulf Merbold został pierwszym cudzoziemcem biorącym udział w amerykańskiej misji kosmicznej jako członek załogi wahadłowca Columbia.
29 listopada – Zgromadzenie Ogólne ONZ wezwało ZSRR do wycofania się z Afganistanu.
6 grudnia – palestyńscy terroryści zdetonowali bombę podłożoną w autobusie w Jerozolimie; zginęło 6 Izraelczyków, a 43 osoby zostały ranne.
7 grudnia – 93 osoby zginęły w zderzeniu na pasie startowym lotniska Barajas pod Madrytem samolotów Boeing 727 i DC-9.
10 grudnia:
- Danuta Wałęsa, w imieniu swego męża Lecha, odebrała w Oslo Pokojową Nagrodę Nobla.
- Raúl Alfonsín został prezydentem Argentyny.
13 grudnia – Turgut Özal został premierem Turcji.
15 grudnia:
- na Cyprze zniesiono karę śmierci za zabójstwo.
- uchwalono Konstytucję Salwadoru.
17 grudnia:
- zamach IRA na salon Harrodsa w Londynie: 6 osób zginęło, kilkadziesiąt zostało rannych.
- 82 osoby zginęły, a 27 zostało rannych w wyniku pożaru klubu nocnego Alcalá 20 w Madrycie.
19 grudnia – FIFA: w Rio de Janeiro skradziono przyznaną na własność reprezentacji Brazylii Złotą Nike.
21 grudnia – w elektrowni jądrowej w Czarnobylu oddano do eksploatacji reaktor nr 4, który eksplodował w 1986 roku.
27 grudnia – papież Jan Paweł II spotkał się w więzieniu z Ali Ağcą.
28 grudnia – utworzono Szacki Park Narodowy na Ukrainie.
29 grudnia – odbył się ślub księżniczki Monako Karoliny i włoskiego biznesmena Stefana Casiraghiego.
31 grudnia:
- wojskowy zamach stanu w Nigerii, prezydent Shehu Shagari został obalony przez gen. Muhammadu Buhariego.
- na dworcu kolejowym w Marsylii i na pokładzie pociągu TGV Marsylia-Paryż wybuchły bomby, zabijając 5 osób i raniąc kilkadziesiąt. Zamachy są przypisywane organizacji terrorystycznej Carlosa Szakala.



 Urodzili się:
2 stycznia – Kate Bosworth, amerykańska aktorka
15 stycznia - Emmanuel Chedal, francuski skoczek narciarski, Axel Cédric Konan, iworyjski piłkarz, Jermaine Pennant, angielski piłkarz
19 stycznia – Justyna Kowalczyk, polska biegaczka narciarska
21 stycznia - Victor Leandro Bagy, brazylijski piłkarz, Maryse Ouellet, kanadyjska wrestlerka
Paweł Rusek, polski siatkarz
22 stycznia – Primož Urh-Zupan, słoweński skoczek narciarski
23 stycznia – Krzysztof Łągiewka, polski piłkarz
24 stycznia – Scott Speed, amerykański kierowca wyścigowy
28 stycznia - Virginie Pichet, francuska tenisistka, Kimmo Yliriesto, fiński skoczek narciarski
1 lutego – Florian Liegl, austriacki skoczek narciarski
9 lutego – Kim Hyun-ki, koreański skoczek narciarski
15 lutego - David Andersen, norweski skoczek narciarski, Stefan Kaiser, austriacki skoczek narciarski
16 lutego – Agyness Deyn, angielska modelka
18 lutego – Ilja Roslakow, rosyjski skoczek narciarski
1 marca – Shawn Toovey, amerykański aktor
16 marca – Ben Hebert, kanadyjski curler
19 marca – Nicole Fessel, niemiecka biegaczka narciarska
21 marca – Juan Murré, portugalski rugbysta
23 marca – Karolina Borkowska, polska aktorka
1 kwietnia – Emil Westberg, szwedzki skoczek narciarski
5 kwietnia - Maksim Anisimau, białoruski skoczek narciarski, Jorge Andrés Martínez, urugwajski piłkarz
10 kwietnia – Ryan Merriman, amerykański aktor
13 kwietnia – Tian Zhandong, chiński skoczek narciarski
21 kwietnia - Paweł Brożek, polski piłkarz, Piotr Brożek, polski piłkarz
23 kwietnia – Daniela Hantuchová, słowacka tenisistka
25 kwietnia – Ołeh Husiew, ukraiński piłkarz
26 kwietnia – Tadeusz Błażusiak, polski motocyklista, startujący w trialu i enduro
3 maja – Thomas Lobben, norweski skoczek narciarski
7 maja – Tomasz Pochwała, polski skoczek narciarski
11 maja – Iwona Sitkowska, polska aktorka teatralna i telewizyjna
12 maja – Alicja Bachleda-Curuś, polska aktorka
14 maja – Tomisław Tajner, polski skoczek narciarski, syn Apoloniusza Tajnera
16 maja – Krzysztof Brejza, polski polityk
28 maja – Jernej Damjan, słoweński skoczek narciarski
30 maja – Matej Uram, słowacki skoczek narciarski
6 czerwca – Marcin Hakiel, polski tancerz zawodowy
12 czerwca – Anja Rubik, polska modelka
16 czerwca - Bartłomiej Jaszka, polski piłkarz ręczny, Paweł Tomaszewski, polski aktor
28 czerwca – Jörg Ritzerfeld, niemiecki skoczek narciarski
29 czerwca - Pedro Cabral, portugalski rugbysta, Paweł Woicki, polski siatkarz
3 lipca – Dorota Masłowska, polska pisarka
5 lipca – Jim Denney, amerykański skoczek narciarski
7 lipca – Krzysztof Lijewski, polski piłkarz ręczny
11 lipca – Rafał Śliż, polski skoczek narciarski
14 lipca - Jeff Isaacson, amerykański curler, Witalij Szumbareć, ukraiński skoczek narciarski
23 lipca – Bastian Kaltenböck, austriacki skoczek narciarski
4 sierpnia – Mariusz Wlazły, polski siatkarz
6 sierpnia – Robin van Persie, holenderski piłkarz
13 sierpnia – Thomas Schwall, amerykański skoczek narciarski
21 sierpnia – Łukasz Romanek, polski żużlowiec
22 sierpnia – Michał Ruciak – polski siatkarz
1 września – José Antonio Reyes, hiszpański piłkarz
7 września – Piri Weepu, nowozelandzki rugbysta
18 września - Jason Smith, amerykański curler,
21 września – Maggie Grace, amerykańska aktorka
26 września – Ricardo Quaresma, portugalski piłkarz
28 września – Michał Winiarski, polski siatkarz
13 października – Gonzalo García García, hiszpański piłkarz
20 października – Stephan Hocke, niemiecki skoczek narciarski
22 października – Antoni Pawlicki, polski aktor
5 listopada – Andrew Hayden-Smith, angielski aktor
6 listopada – Nicole Hosp, austriacka narciarka alpejska
10 listopada - Giorgi Cimakuridze, gruziński piłkarz, Ole Christen Enger, norweski skoczek narciarski
11 listopada – Philipp Lahm, niemiecki piłkarz
15 listopada - Veli-Matti Lindström, fiński skoczek narciarski, Fernando Verdasco, hiszpański tenisista
16 listopada - Adam Enright, kanadyjski curler, Britta Steffen, niemiecka pływaczka
17 listopada – Alessio Bolognani, włoski skoczek narciarski
20 listopada – Allan Rasmussen, duński szachista
21 listopada – Daniela Iraschko, austriacka skoczkini narciarska
25 listopada – Teppei Takano, japoński skoczek narciarski
9 grudnia – Dariusz Dudka, polski piłkarz
13 grudnia – Otylia Jędrzejczak, polska pływaczka, dwukrotna medalistka olimpijska
17 grudnia – Magdalena Gąsior-Marek, polska polityk
20 grudnia - Chelsea Johnson, amerykańska tyczkarka, Ognjen Vukojević, chorwacki piłkarz
23 grudnia – Mathias Hafele, austriacki skoczek narciarski
27 grudnia – Merab Kwirikaszwili, gruziński rugbysta





Zmarli:
11 stycznia – Nikołaj Podgorny, były przewodniczący Prezydium Rady Najwyższej ZSRR (ur. 1903)
20 stycznia – Garrincha, piłkarz brazylijski, mistrz świata 1962 (ur. 1933)
27 stycznia – Louis de Funès, francuski aktor filmowy (ur. 1914)
16 lutego
Kazimiera Iłłakowiczówna, polska poetka, sekretarka marszałka Piłsudskiego (ur. 1892)
Stanisław Myśliborski-Wołowski, polski historyk i pedagog (ur. 1919)
22 lutego – Mieczysław Jastrun, polski poeta i eseista (ur. 1903)
25 lutego – Tennessee Williams, amerykański dramaturg (ur. 1911)
26 marca – Wincenty Zaleski, polski katechetyk, salezjanin (ur. 1913)
27 marca – Hanna Malewska, polska pisarka (ur. 1911)
3 kwietnia – Aleksander Ścibor-Rylski, polski reżyser i scenarzysta filmowy (ur. 1928)
4 kwietnia – Gloria Swanson, amerykańska aktorka (ur. 1899)
19 kwietnia – Jerzy Andrzejewski, polski pisarz (ur. 1909)
28 kwietnia – Jan Rzepecki, pułkownik Wojska Polskiego, historyk (ur. 1899)
14 maja – Grzegorz Przemyk, polski działacz opozycyjny, zamordowany przez milicję (ur. 1964)
31 maja – Jack Dempsey, amerykański bokser, były mistrz świata (ur. 1895)
1 czerwca – Anna Seghers, pisarka niemiecka (ur. 1900)
2 czerwca – Zbigniew Korosadowicz, polski geograf, taternik, naczelnik TOPR (ur. 1907)
17 czerwca – Miron Białoszewski, polski pisarz, współtwórca polskiego teatru eksperymentalnego (ur. 1922)
4 lipca – John Bodkin Adams, brytyjski lekarz, podejrzewany o zabicie 163 pacjentów (ur. 1899)
11 lipca – Stanisław Skupień, polski narciarz, olimpijczyk, wieloletni kierownik schroniska PTTK (ur. 1907)
17 lipca – Haldan Keffer Hartline, amerykański fizjolog, laureat Nagrody Nobla w 1967 (ur. 1903)
23 lipca – Georges Auric francuski kompozytor i krytyk muzyczny (ur. 1899)
29 lipca
Luis Buñuel, hiszpański reżyser filmowy (ur. 1900)
David Niven, angielski aktor filmowy (ur. 1910)
3 sierpnia – Carolyn Jones, amerykańska aktorka (ur. 1930)
5 sierpnia – Bart Bok, holenderski astrofizyk (ur. 1906)
11 sierpnia – Anna Piskorska-Chlebowska, polska chemiczka, podharcmistrzyni, działaczka opozycji demokratycznej w PRL (ur. 1929)
14 sierpnia – Alceu Amoroso Lima, brazylijski pisarz, krytyk literacki i katolicki przywódca religijny (ur. 1893)
18 sierpnia – Jan Zachwatowicz, profesor architektury polskiej (ur. 1900)
19 sierpnia – Zofia Mrozowska, aktorka teatralna i filmowa (ur. 1922)
15 września – Fryderyk Scherfke, polski piłkarz, uczestnik IO 1936 oraz MŚ 1938 (ur. 1909)
25 września – Leopold III, król Belgów (ur. 1901)
18 października – Marj Mitchell, kanadyjska curlerka (ur. 1948)
30 października – Jerzy Wiśniewski (ur. 1928), polski historyk, genealog, badacz (ur. 1928)
7 listopada – Germaine Tailleferre, kompozytorka francuska (ur. 1892)
10 listopada – Jalu Kurek, polski poeta i prozaik, przedstawiciel Awangardy Krakowskiej (ur. 1904)
16 grudnia – Kusan Suryŏn, koreański mistrz sŏn (jap. zen) (ur. 1909)
25 grudnia – Joan Miró, hiszpański malarz (ur. 1893)
26 grudnia – Jozef Šimko, słowacki taternik, działacz turystyczny i autor literatury taternickiej (ur. 1909)
Jerzy Łukaszewicz, polski polityk (ur. 1931)





Zdarzenia astronomiczne:
11 maja – kometa IRAS-Araki-Alcock minęła Ziemię w odległości 4,67 mln km, najbliżej od roku 1770.
11 czerwca – całkowite zaćmienie Słońca
25 czerwca – zaćmienie Księżyca
4 grudnia – obrączkowe zaćmienie Słońca

Święta ruchome:
Tłusty czwartek: 10 lutego
Ostatki: 15 lutego
Popielec: 16 lutego
Niedziela Palmowa: 27 marca
Wielki Czwartek: 31 marca
Wielki Piątek: 1 kwietnia
Wielka Sobota: 2 kwietnia
Wielkanoc: 3 kwietnia
Poniedziałek wielkanocny: 4 kwietnia
Wniebowstąpienie Pańskie: 12 maja
Zesłanie Ducha Świętego: 22 maja
Boże Ciało: 2 czerwca

Nagrody Nobla:
 z fizyki – Subramanyan Chandrasekhar, William Alfred Fowler
z chemii – Henry Taube
z medycyny – Barbara McClintock za badania nad transpozonami
z literatury – William Golding
nagroda pokojowa – Lech Wałęsa
z ekonomii – Gerard Debreu






Wydarzenia muzyczne:
 – Michael Jackson po raz pierwszy tańczy Moonwalk do piosenki Billie Jean podczas uroczystości Motown 25: Yesterday, Today, and Forever.
 – Metallica wydała swój debiutancki album zatytułowany „Kill 'Em All”.
 – Madonna wydała swój debiutancki album pt. „Madonna”.
 – w Chicago miała miejsce premiera III Symfonii Witolda Lutosławskiego.
 – bracia z duetu The Everly Brothers po 10 latach od oficjalnego zakończenia kariery ponownie wystąpili razem
- Slayer wydaje swój pierwszy album "Show No Mercy"
- powstał zespół Vader
- powstał zespół Autograph
- powstał zespół KUKL
- powstał zespół Megadeth
- powstał zespół Mr. Zoob
- powstał zespół Red Hot Chili Peppers
- powstał zespół Kabát
- powstał zespół Neon Christ
- powstał zespół Bronski Beat
- powstał zespół Bon Jovi
- powstał zespół Mayhem
- powstał zespół Death





Urodzili się:
14 marca – Taylor Hanson, amerykański muzyk
28 marca – Anna Rusowicz, polska piosenkarka, córka Ady Rusowicz i Wojciecha Kordy
30 marca – Scott Moffatt, amerykański piosenkarz
1 maja – Krzysztof Aleksander Janczak, polski kompozytor, aranżer, muzykolog
13 maja – Grégory Lemarchal, francuski piosenkarz, zwycięzca Star Academy 4 (zm. 2007)
23 maja – Heidi Range, jedna z wokalistek zespołu Sugababes
27 czerwca – Alsou, rosyjska piosenkarka
30 czerwca – Cheryl Cole, angielska piosenkarka
13 lipca – Tomasz Lach, wokalista z zespołu Afromental 17 sierpnia – Kuba Chmielarski, polski gitarzysta
1 września – Natalia Przybysz, polska wokalistka R&B, współzałożycielka grupy muzycznej Sistars
14 września – Amy Winehouse, angielska piosenkarka (zm. 2011)
19 września – Izzy Gallegos, wokalista zespołu US5
Zmarli:
4 lutego – Karen Carpenter, amerykańska wokalistka The Carpenters (ur. 1950)
28 grudnia – Dennis Wilson, amerykański perkusista i wokalista zespołu The Beach Boys (ur. 1944)





Albumy polskie:
Bez limitu – 2 plus 1
Bajm – Bajm
Ciągle ktoś mówi coś – Bank
Ogród Króla świtu – Marek Biliński
Supernova – Exodus
Maquillage – Martyna Jakubowicz
Chicago – Live – Jacek Kaczmarski
Krzaki – Krzak
Paczka – Krzak
Live – Lombard
Śmierć dyskotece! – Lombard
Lady Pank – Lady Pank
Nocny patrol – Maanam
Bluffmania – Mech
Tasmania – Mech
Oddział Zamknięty – Oddział Zamknięty
Live – Perfect
Postscriptum – Pod Budą
Magic Moments – John Porter
Nowe sytuacje – Republika
Rezerwat – Rezerwat
Jacek Skubikowski – Jacek Skubikowski
TSA – TSA
Dorosłe dzieci – Turbo
Urszula – Urszula





Albumy zagraniczne:
Burning from the Inside – Bauhaus
Pyromania – Def Leppard
Construction Time Again – Depeche Mode
Infidels – Bob Dylan
Secret Messages – Electric Light Orchestra
Europe – Europe
Let's Start a War – The Exploited
Genesis – Genesis
Piece of Mind – Iron Maiden
The Essential Jean Michel Jarre – Jean Michel Jarre
Music for Supermarkets – Jean Michel Jarre
Human Racing – Nik Kershaw
Lick It Up – KISS
White Feathers – Kajagoogoo
Madonna – Madonna
Into Glory Ride – Manowar
Script for a Jester's Tear – Marillion
Kill 'Em All – Metallica
Crises – Mike Oldfield
The Final Cut – Pink Floyd
Undercover – The Rolling Stones
Show No Mercy – Slayer
Confusion Is Sex – Sonic Youth
Feline – The Stranglers
Audentity – Klaus Schulze
War – U2
Under a Blood Red Sky – U2 (live)
90125 – Yes






2 komentarze:

  1. napracowałąś się z tym postem! ile faktów i ciekawostek :D najbardziej mnie rozwaliło w tym filmiku pierwszym jak wąż był w aucie^^

    OdpowiedzUsuń
  2. Owner of the lonely heart to szlagier!!!!!! i niestety jedyna prawie piosenka Yes, która mi sie podoba, za to podoba mi sie niesamowicie. czuje podskórnie, zę Yes to jest cos wielkiego, ale już trzy razy próbowałam sie do nich przekonac i nie dało się...
    dzieki za komplement. :)

    OdpowiedzUsuń

Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.