Witajcie słuchacze i czytacze.
Ruszamy dalej wehikuł czasu., dziś rok 1982.
Wydarzenia w Polsce:
1 stycznia – dochód narodowy wytworzony zmniejszył się w 1981 roku o 13%.
2 stycznia – stan wojenny: rozwiązano stowarzyszenie aktorów ZASP.
4 stycznia – w podziemiu wydano pierwszy numer pisma Karta.
6 stycznia – rozwiązanie Niezależnego Zrzeszenia Studentów; Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego (WRON) zezwoliła na sukcesywne wznawianie zajęć na uczelniach.
7 stycznia – runęła podmyta przez morze wieża wyciągowa Światowid w Jastrzębiej Górze.
10 stycznia:
- stan wojenny: przywrócono łączność telefoniczną w miastach.
- Wisła przerwała wały w okolicach Płocka i zatopiła część miasta i okoliczne wsie. Powódź spowodował zator lodowy na Zbiorniku Włocławskim.
13 stycznia – stan wojenny: powstał Ogólnopolski Komitet Oporu.
14 stycznia:
- ukazało się pierwsze wydanie dziennika rządowego Rzeczpospolita.
- Polska otrzymała z darów zagranicznych 41 tys. ton żywności, leków, odzieży (5 tys. ton otrzymała już w stanie wojennym).
17 stycznia – stan wojenny: wznowił działalność Teatr Wielki w Warszawie.
20 stycznia – Prokuratura Garnizonowa w Gliwicach umorzyła śledztwo w sprawie śmierci górników z kopalni „Wujek”.
25 stycznia:
- Wojciech Jaruzelski zapowiedział w Sejmie stopniowe ograniczanie restrykcji stanu wojennego.
- Sejm zatwierdził wstecznie dekrety wprowadzające stan wojenny.
26 stycznia – Sejm uchwalił Kartę Nauczyciela.
30 stycznia – stan wojenny: po zajściach ulicznych w Gdańsku zostało rannych 6 osób cywilnych; pierwsze rozprawy w trybie doraźnym za nielegalną działalność związkową, organizację strajków itp., wyroki do 5 lat.
1 lutego – połączona z rekompensatami podwyżka cen artykułów żywnościowych (o 241%) oraz opału i energii (o 171%) – elementem reformy gospodarczej.
3 lutego – stan wojenny: Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni wydał najwyższy wyrok w stanie wojennym. Ewa Kubasiewicz z Wyższej Szkoły Morskiej została skazana na 10 lat pozbawienia wolności.
5 lutego – stan wojenny: w Świdniku odbyła się pierwsza „manifestacja spacerowa” podczas emisji głównego wydania Dziennika Telewizyjnego.
8 lutego – stan wojenny: wznowienie zajęć na wszystkich wyższych uczelniach.
9 lutego – stan wojenny: wydano wyroki skazujące na górników z kopalni Wujek.
10 lutego – stan wojenny: 16-letni Emil Barchański wraz z kolegami oblał farbą i podpalił pomnik Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie.
12 lutego – kapitan rejsowego samolotu LOT, lecącego z Warszawy do Wrocławia, porwał swoją maszynę i wylądował w Berlinie Zachodnim.
13 lutego:
- stan wojenny: nielegalna manifestacja uliczna w Poznaniu.
- stan wojenny: 45 osób zostało pobitych przez służbę więzienną w ośrodku dla internowanych w Wierzchowie Pomorskim.
- decyzja o budowie metra; pierwsza linia miała połączyć południowy skraj miasta z północnym (Kabaty z Młocinami).
18 lutego – Mieczysław Dębicki został prezydentem Warszawy.
19 lutego – z prywatną wizytą przybył Herbert Wehner, przewodniczący frakcji SPD w Bundestagu; spotkanie z episkopatem i Wojciechem Jaruzelskim.
20 lutego – w gdańskiej Stoczni Północnej został zwodowany okręt hydrograficzny ORP Arctowski.
23 lutego – w szpitalu zmarł starszy sierżant MO Zdzisław Karos, postrzelony 18 lutego w tramwaju w Warszawie, podczas próby odebrania mu broni przez młodych członków organizacji Powstańcza Armia Krajowa.
24 lutego – rozpoczęło się pierwsze od ogłoszenia stanu wojennego plenum KC PZPR.
27 lutego:
- Episkopat w wydanym oświadczeniu zażądał szybkiego zniesienia stanu wojennego i powrotu do dialogu ze społeczeństwem i „Solidarnością”.
- sejm przyjął ustawę o utworzeniu Państwowej Agencji Atomistyki.
- film Człowiek z żelaza został wycofany przez producenta z rywalizacji o Oscara.
1 marca – premiera komedii kryminalnej Vabank w reżyserii Juliusza Machulskiego.
2 marca – w Warszawie przedstawiciele Międzynarodowego Czerwonego Krzyża omawiali z władzami sprawę wizytacji obozów internowanych przez MCK.
6 marca – zwodowano żaglowiec szkoleniowy Marynarki Wojennej ORP Iskra II.
7 marca – delegacja Kongresu USA zakończyła wizytę w Polsce.
11 marca – stan wojenny: w kraju działało ok. 6 tys. grup OKON, czyli Obywatelskich Komitetów Ocalenia Narodowego.
20 marca – stan wojenny: prezydent Warszawy rozwiązał Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich. Krótko potem powstało Stowarzyszenie Dziennikarzy PRL.
26 marca – Sejm znowelizował Konstytucję PRL, ustanawiając Trybunał Konstytucyjny oraz Trybunał Stanu.
29 marca – wznowienie automatycznej międzynarodowej łączności telefonicznej.
1 kwietnia – powołanie 26-osobowej Konsultacyjnej Rady Gospodarczej przy Radzie Ministrów było elementem zapoczątkowanej dnia 1 stycznia 1982 reformy gospodarczej; przewodniczył profesor Czesław Bobrowski.
5 kwietnia – opublikowanie raportu o stanie gospodarki.
6 kwietnia – polski rząd wynegocjował odroczenie spłaty rat kredytów w zachodnich bankach.
9 kwietnia – prof. Kazimierz Dobrowolski zastąpił prof. Henryka Samsonowicza na stanowisku rektora Uniwersytetu Warszawskiego.
12 kwietnia:
- stan wojenny: Radio Solidarność nadało w Warszawie pierwszą audycję.
- premiera filmu Znachor.
22 kwietnia:
- kierownictwo nad zdelegalizowaną „Solidarnością” przejęła Tymczasowa Komisja Koordynacyjna (TKK).
- początek plenum KC PZPR poświęconego sytuacji gospodarczej i projektowi ustawy o samorządzie pracowniczym.
23 kwietnia – klub „Kuźnica” potępił akty wrogości wobec artystów, którzy zajęli bardziej pojednawczą postawę wobec polityki władz.
25 kwietnia – spotkanie Wojciecha Jaruzelskiego z prymasem Józefem Glempem.
28 kwietnia – złagodzenie rygorów stanu wojennego; zwolniono lub urlopowano tysiąc internowanych.
29 kwietnia – w kancelarii sejmowej został złożony tzw. List 44 w proteście przeciwko represjonowaniu działaczy opozycyjnych.
30 kwietnia – kolejne porwanie samolotu PLL LOT, samolot został opanowany przez ośmiu porywaczy i skierowany na lotnisko Tempelhof, gdzie większość pasażerów poprosiła o azyl.
1 maja – święto 1 Maja uczczono manifestacją oficjalną i kontrmanifestacjami.
3 maja – w zajściach ulicznych w Warszawie zatrzymano 271 osób, 51 milicjantów i 10 osób cywilnych zostało rannych. Manifestowano także w Gdańsku, Szczecinie, Krakowie i Lublinie.
4 maja:
-Sejm uchwalił ustawę o Narodowej Radzie Kultury, mającej być reprezentatywnym organem doradczym premiera rządu.
- w następstwie demonstracji, jakie miały miejsce poprzedniego dnia, w większych miastach przywrócono zniesioną przed 1 maja godzinę milicyjną.
9 maja – ekspulsja dwóch dyplomatów USA akredytowanych w Warszawie, za czyny „sprzeczne ze statusem dyplomatycznym” np. próba werbunku OZI spośród Polaków. Proporcjonalna retorsja władz USA wobec placówki dyplomatycznej PRL w USA.
13 maja – w większych miastach odbyły się krótkie demonstracje przeciwko stanowi wojennemu.
3 czerwca – ukazał się pierwszy numer nowego tygodnika „Tu i Teraz”; redaktorem naczelnym został Kazimierz Koźniewski.
5 czerwca – Marian Woźniak zastąpił Stanisława Kociołka na stanowisko pierwszego sekretarza Komitetu Warszawskiego PZPR.
7 czerwca – podpisano polsko-radziecką umowę o współpracy przy budowie warszawskiego metra.
13 czerwca – Wrocław, Nowa Huta, Gdańsk miejscem manifestacji przeciwko rygorom stanu wojennego.
26 czerwca – w Koszalinie odbyła się 186. konferencja plenarna Episkopatu w 10. rocznicę ustanowienia nowych diecezji na Ziemiach Zachodnich i Północnych.
4 lipca – podniesiono banderę na nowym żaglowcu szkolnym „Dar Młodzieży”.
6 lipca – aresztowano grupę organizatorów radia „Solidarność”.
15 lipca – stan wojenny: służba bezpieczeństwa przeprowadziła w 8 wielkich zakładach „rozmowy ostrzegawcze” z pracownikami, którzy prowadzili konspiracyjną działalność związkową.
20 lipca – deklaracja w sprawie utworzenia PRON (Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego).
11 sierpnia – do służby wcielono barkentynę szkolną ORP „Iskra”.
16 sierpnia – premiera filmu Debiutantka.
20 sierpnia – warszawski Plac Zwycięstwa został otoczony płotem, by uniemożliwić układanie krzyża z kwiatów, upamiętniającego wizytę papieża Jana Pawła II.
24 sierpnia – deklaracja Ogólnopolskiego Komitetu Oporu Robotników
31 sierpnia:
- manifestacje z okazji drugiej rocznicy porozumień sierpniowych w co najmniej 66 miastach. Interweniowały oddziały ZOMO. W Lubinie od ostrej amunicji zginęły trzy osoby.
- aresztowano Zbigniewa Romaszewskiego, jednego z podziemnych przywódców „NSZZ Solidarność”.
4 września – aresztowano 4 działaczy KSS KOR.
5 września – na Jasnej Górze podczas uroczystości dożynkowych, kazanie wygłosił biskup Ignacy Tokarczuk.
8 września:
- zakończył się proces „grodziski” przeciwko grupie chłopców, oskarżonych o zabójstwo sierżanta milicji Z. Karosa i działalność spiskową. 18-letni główny oskarżony skazany został na 25 lat więzienia, a ks. Sylwester Zych, który przechowywał broń, otrzymał wyrok kilkuletni.
- Ryszard Szparak ustanowił rekord Polski w biegu na 400 m ppł. wynikiem 49,41 s.
13 września – odbyła się premiera filmu Konopielka.
20 września – odbyła się premiera filmu Dolina Issy.
1 października – została uruchomiona komunikacja trolejbusowa w Tychach.
3 października – Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek serialu Jan Serce.
4 października – Izba Wojskowa Sądu Najwyższego skazała zaocznie na karę śmierci byłego ambasadora PRL w Waszyngtonie Romualda Spasowskiego, który po ogłoszeniu stanu wojennego porzucił placówkę i poprosił o azyl polityczny w USA.
8 października:
- Sejm uchwalił ustawę o związkach zawodowych, tym samym formalnie delegalizując Solidarność.
- wyrok w procesie kierownictwa KPN; Leszek Moczulski skazany na 7 lat więzienia.
11 października – manifestacja i zamieszki po delegalizacji „Solidarności”.
13 października – podczas demonstracji w Nowej Hucie został zastrzelony przez funkcjonariusza SB 20-letni robotnik Bogdan Włosik.
18 października – w Krakowie utworzono Papieską Akademię Teologiczną.
26 października – Sejm uchwalił ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
27 października – Rząd PRL zapowiedział retorsje wobec zawieszenia wobec Polski klauzuli najwyższego uprzywilejowania przez Prezydenta USA Ronalda Reagana.
8 listopada – po spotkaniu Jaruzelski-Glemp powiadomiono, że władze PRL zaprosiły papieża do odwiedzenia kraju w czerwcu 1983 roku.
12 listopada – zwolnienie z internowania Lecha Wałęsy.
14 listopada:
- Bytom: spłonął drewniany kościół św. Wawrzyńca.
- do Gdańska powrócił zwolniony z internowania Lech Wałęsa.
15 listopada – powstało Polskie Towarzystwo Alergologiczne.
16 listopada – wycofany ze służby Dar Pomorza został przekazany Centralnemu Muzeum Morskiemu w Gdańsku.
22 listopada – uprowadzenie samolotu PLL LOT An-24 nr SP-LTK. Załoga samolotu została sterroryzowana przez funkcjonariusza milicji, pełniącego służbę w zabezpieczeniu lotu. Samolot wylądował na lotnisku Tempelhof w Berlinie Zachodnim, gdzie doszło do wymiany ognia pomiędzy porywaczem, a pozostałymi członkami ochrony. Wskutek strzelaniny ranny został porywacz.
24 listopada – Jan Dobraczyński, lider rodzącego się PRON, wystosował apel do Sejmu o zniesienie w całym kraju stanu wojennego.
28 listopada – wnuczka poety Krystyna Michalska odsłoniła w Krakowie pomnik Stanisława Wyspiańskiego, projektu M.Koniecznego, w 75. rocznicę jego śmierci.
28/29 listopada – (w nocy z niedzieli na poniedziałek) w wyniku wybuchu pyłu węglowego w kopalni KWK „Dymitrow” w Bytomiu zginęło 18 osób – sami ratownicy górniczy i lekarz OSRG Sosnowiec.
29 listopada:
- uchylono internowanie wobec 327 osób.
- premiera filmu Amnestia.
1 grudnia – władze rozwiązały Związek Artystów Scen Polskich (ZASP).
2 grudnia – premiera filmu Krzyk.
5 grudnia – ukazał się pierwszy numer tygodnika Wprost. Początkowo zasięgiem obejmował Poznań i Wielkopolskę, ale dzięki stałemu ulepszaniu formuły pisma, tygodnik zwiększył zasięg na ogólnopolski.
9 grudnia – Tadeusz Salwa został prezydentem Krakowa.
10 grudnia – Mieczysław Młynarski, podczas meczu Górnik Wałbrzych-Pogoń Szczecin, ustanowił rekord rzuconych punktów (90) polskiej ekstraklasy koszykarskiej.
11 grudnia – Rada Ministrów zerwała współpracę naukową i kulturalną z agencjami rządowymi USA, wprowadzono ograniczenia wizowe.
19 grudnia – stan wojenny: Rada Państwa uchwaliła zawieszenie od 31 grudnia stanu wojennego.
20 grudnia – Prezes Rady Ministrów W. Jaruzelski powołał Narodową Radę Kultury jako ciało doradcze; liczyła 150 osób, z tego ponad 100 na podstawie imiennych zaproszeń. Przewodniczącym został prof. Bogdan Suchodolski.
23 grudnia – rząd podjął uchwałę o budowie metra warszawskiego.
26 grudnia – premiera filmu Wyjście awaryjne.
28 grudnia – tąpnięcie w drążonym chodniku kopalni „Katowice” spowodowało śmierć 5 górników.
31 grudnia – Rada Państwa PRL zawiesiła stan wojenny na terenie całego kraju.
Wydarzenia na świecie:
Styczeń:
- Belgia objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.
- Oscar Ribas Reig został pierwszym w historii premierem Andory.
- w 70. rocznicę utworzenia Afrykańskiego Kongresu Narodowego, budowana południowoafrykańska elektrownia jądrowa Koeberg została zaatakowana przez Umkhonto we Sizwe, zbrojne ramię ANC, co spowodowało wielomilionowe straty i opóźniło zakończenie budowy o 18 miesięcy.
- w szkockim Braemar zmierzono najniższą temperaturę w historii Wielkiej Brytanii (-27,2 °C).
- Andaluzja, Asturia i Kantabria uzyskały autonomię.
- angielski snookerzysta Steve Davis uzyskał pierwszy zarejestrowany przez kamery telewizyjne break maksymalny.
- Boeing 737 linii Air Florida, tuż po starcie z lotniska w Waszyngtonie, spadł do rzeki Potomak, zawadzając wcześniej o most i pociągając za sobą kilka samochodów. Zginęło 78 osób, 6 uratowano.
- terroryści z OWP zdetonowali bombę podłożoną w żydowskiej restauracji (Mifgash-Israel Restaurant) w Berlinie Zachodnim; zginęła 1 osoba, a 25 zostało rannych.
- weszła w życie nowa konstytucja Hondurasu.
- Mauno Koivisto nowym prezydentem Finlandii, zastąpił urzędującego na tym stanowisku od 1956 Urho Kekkonena.
- amerykański generał James Dozier został odbity z rąk terrorystów Czerwonych Brygad po 42 dniach niewoli.
- ormiańscy ekstremiści zamordowali Kemala Arikana, tureckiego konsula generalnego w Los Angeles.
- światowa satelitarna premiera filmu „Let Poland be Poland” do 50 krajów świata, solidaryzującego się z Polakami którzy zmagali się ze trwającym wówczas stanem wojennym.
- powołano Konfederację Senegambii.
- armia syryjska dokonała brutalnej pacyfikacji miasta Hama, opanowanego przez Braci Muzułmańskich.
- w katastrofie japońskiego samolotu Douglas DC-8 w Tokio zginęły 24 spośród 174 osób na pokładzie.
- papież Jan Paweł II rozpoczął podróż apostolską po Afryce, pierwszą podróż zagraniczną od zamachu
- Agatha Barbara została pierwszą kobietą-prezydentem Malty.
- u wybrzeży Nowej Fundlandii zatonęła platforma wiertnicza „Ocean Ranger”. Zginęła cała załoga – 84 osoby.
- odbył się pierwszy lot Boeinga 757.
- 53% mieszkańców Grenlandii opowiedziało się w referendum za wystąpieniem z EWG
- radziecka sonda Wenera 13 wylądowała na Wenus.
- Rubén Darío Paredes został wojskowym przywódcą Panamy.
- prezydent Francji François Mitterrand przemawiał w Knesecie, wzywając Izrael do uznania prawa Palestyńczyków do własnego państwa.
- reprezentacja Polski zajęła 3. miejsce na zakończonych w RFN X Mistrzostwach Świata w Piłce Ręcznej Mężczyzn.
- w Auckland, Nowozelandka Anne Audain ustanowiła rekord świata w biegu na 5000 m wynikiem 15.13,22 s.
- Zdzisław Najder został dyrektorem rozgłośni polskiej Radia Wolna Europa.
- wojna o Falklandy-Malwiny: 800 żołnierzy argentyńskich dokonało inwazji na znajdujące się w rękach Brytyjczyków wyspy archipelagu Falklandów. Między Argentyną i Wielką Brytanią wybuchła wojna o Falklandy-Malwiny.
- w Jerozolimie izraelski żołnierz ostrzelał grupę muzułmanów modlących się w Kopule na Skale, zabijając 2 osoby i raniąc kilkadziesiąt. Wywołało to gwałtowne zamieszki i strajki na terytoriach okupowanych.
- po wybuchu wojny o Falklandy Wspólnota Europejska nałożyła sankcje ekonomiczne na Argentynę.
- królowa Elżbieta II proklamowała Konstytucję Kanady.
- Izrael zwrócił Egiptowi zajęty w 1967 roku półwysep Synaj,
- południowokoreański policjant Woo Bum-Kon zastrzelił w amoku 57 osób, ranił 35, po czym popełnił samobójstwo.
- uzbrojony w bagnet duchowny próbował dokonać zamachu na papieża Jana Pawła II podczas jego pobytu w Fátimie.
- został wystrzelony Sojuz T-5, pierwsza załogowa misja kosmiczna na stację Salut 7.
- oficjalną wizytę przyjaźni w Bułgarii złożyła partyjno-państwowa delegacja PRL pod przewodnictwem I sekretarza KC PZPR, prezesa Rady Ministrów PRL gen. armii Wojciecha Jaruzelskiego.
- w wojnie iracko-irańskiej wojska irańskie odbiły miasto Korramszahr, utracone na początku wojny.
- papież Jan Paweł II rozpoczął wizytę w Wielkiej Brytanii.
- Hiszpania przystąpiła do NATO.
- izraelski ambasador w Wielkiej Brytanii, Shlomo Argov, został postrzelony na ulicy w Londynie.
- w Eugene, Amerykanka Mary Decker-Tabb ustanowiła rekord świata w biegu na 5000 m wynikiem 15.08,26 s.
- interwencja izraelska w południowym Libanie, gdzie mieściła się główna kwatera OWP. Rozpoczęła się Wojna libańska.
- Goukouni Oueddei, tymczasowy prezydent Czadu został obalony przez zamach stanu; jego następcą został Hissène Habré, oskarżany później o zbrodnie przeciwko ludzkości.
- 137 osób zginęło w katastrofie Boeinga 727 w brazylijskiej Fortalezie.
- Fahd został królem Arabii Saudyjskiej.
- rozpoczęły się XII piłkarskie mistrzostwa świata w Hiszpanii.
- wojna o Falklandy-Malwiny: Brytyjczycy odbili Falklandy z rąk Argentyńczyków.
- John Hinckley został uznany za niepoczytalnego i tym samym uwolniony z zarzutu próby zamachu na amerykańskiego prezydenta Ronalda Reagana.
- Jean-Loup Chrétien na pokładzie Sojuza T-6 został pierwszym Francuzem w przestrzeni kosmicznej.
- Alexander Haig złożył dymisję ze stanowiska sekretarza stanu USA.
- premiera opartego na motywach powieści Philipa K. Dicka Czy androidy śnią o elektrycznych owcach? filmu science-fiction Łowca androidów w reżyserii Ridleya Scotta.
- 132 osoby zginęły w katastrofie Jaka-42 na Białorusi.
- w Genewie rozpoczęły się rokowania pomiędzy USA a ZSRR o redukcji broni strategicznych, nazwane START.
- Dania objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.
- reprezentacja Polski po bezbramkowym remisie z ZSRR awansowała do półfinału piłkarskich mistrzostw świata w Hiszpanii.
- 90 osób zginęło w katastrofie Iła-62 w Moskwie.
- w Oslo, Brytyjczyk David Moorcroft ustanowił rekord świata w biegu na 5000 m wynikiem 13.00,41 s.
- nieudany zamach na Saddama Husajna w szyickim mieście Dudżail. W odwecie wojsko dokonało masakry mieszkańców.
- 153 osoby zginęły w katastrofie Boeinga 727 w Luizjanie.
- po pokonaniu 3:2 reprezentacji Francji polscy piłkarze zdobyli brązowy medal mistrzostw świata w Hiszpanii.
- katastrofa zapory Lawn-Lake w Rocky Mountains, w stanie Kolorado w USA, w wyniku fali powodziowej zginęły 3 osoby, straty sięgnęły od 21 do 31 mln dolarów.
- George P. Shultz został sekretarzem stanu USA.
- 11 żołnierzy zginęło, a 50 osób zostało rannych w dwóch eksplozjach bomb podłożonych przez Irlandzką Armię Republikańską w Hyde Parku i Regent's Parku w Londynie.
- po niemal pięciu latach na orbicie radziecka stacja Salut 6 została ściągnięta na Ziemię przez bezzałogowy statek Kosmos 1267.
- armeńska organizacja terrorystyczna ASALA dokonała zamachu bombowego na lotnisko w Ankarze. Zginęło 9 osób, a 70 zostało rannych.
- w zamachu na żydowską restaurację w Paryżu zginęło 6 osób, a 22 zostały ranne.
- hiszpańskie regiony Aragonia, Kastylia-La Mancha i Nawarra otrzymały autonomię.
- Swietłana Sawicka jako druga kobieta odbyła lot w przestrzeń kosmiczną.
- pod nadzorem wojsk francuskich rozpoczęła się ewakuacja bojowników OWP z oblężonego przez Izraelczyków zachodniego Bejrutu.
- Bashir Gemayel został wybrany przez parlament na prezydenta Libanu.
- w Instytucie Badań Ciężkich Jonów w Darmstadt dokonano odkrycia nowego pierwiastka chemicznego; otrzymał on nazwę meitner na cześć austriackiej fizyk jądrowej Lise Meitner – była ona drugą uhonorowaną w ten sposób uczoną, po Marii Skłodowskiej-Curie.
- odbyła się najkrótsza, zagraniczna podróż apostolska papieża Jana Pawła II do San Marino.
- lidera OWP Jasera Arafata zmuszono do opuszczenia Libanu.
- w Atenach, Niemka Marita Koch ustanowiła rekord świata w biegu na 400 m wynikiem 48,16 s.
- w katastrofie amerykańskiego śmigłowca wojskowego CH-47 Chinook pod Mannheim zginęło 46 osób.
- radziecka interwencja w Afganistanie: 105 mieszkańców wioski Padkwab-e Szana zostało spalonych żywcem przez żołnierzy radzieckich.
- prezydent Libanu Beszir Dżemajel został zamordowany przez prosyryjskiego bojówkarza.
- Jan Paweł II przyjął na audiencji szefa OWP Jasera Arafata.
- rozpoczęła się rzeź palestyńskich uchodźców w libańskich obozach Sabra i Szatila.
- w Rieti, Rumunka Maricica Puică ustanowiła rekord świata w biegu na 1 milę wynikiem 4.17,44 s.
- Scott Fahlman, wykładowca Carnegie Mellon University w Pittsburghu, jako pierwszy na świecie użył emotikonów :–) oraz :–( w wysłanej przez Internet wiadomości.
- Amin Dżemajel został prezydentem Libanu.
- dokonano oblotu samolotu szturmowego Ił-102.
- konstruktywne wotum nieufności przeprowadzone w Bundestagu głosami pozostającej „języczkiem u wagi” FDP obaliło rząd Helmuta Schmidta; kanclerzem został Helmut Kohl (lider prawicowej CDU), ministrem spraw wewnętrznych – Franz Josef Strauß, przywódca bawarskiej CSU, zaś stanowisko wicekanclerza ponownie objął szef liberałów, Hans-Dietrich Genscher.
- Holender Johan Taks dokonał pierwszego wejścia na siedmiotysięcznik Changtse w Himalajach.
- RFN: powstał pierwszy rząd Helmuta Kohla.
- Olof Palme został po raz drugi premierem Szwecji.
- został przedstawiony tzw. plan Bakera mający przeciwdziałać rosnącemu zadłużeniu państw rozwijających się.
- palestyńscy terroryści otworzyli ogień do Żydów modlących się w rzymskiej Wielkiej Synagodze. Zginęła 1 osoba, 34 zostały ranne.
- papież Jan Paweł II kanonizował w Rzymie Maksymiliana Marię Kolbego.
- zatopiona w 1545 roku karaka Mary Rose, flagowy okręt floty wojennej króla Anglii Henryka VIII, została wydobyta na powierzchnię.
- rozpoczął pracę radziecki system nawigacji satelitarnej GLONASS.
- na granicy brazylijsko-paragwajskiej ukończono budowę zapory wodnej Itaipu na rzece Parana.
- po meczu pucharu UEFA Spartak Moskwa-HFC Haarlem na stadionie Łużniki doszło do starć między milicją a kibicami. Według oficjalnych danych zginęło 66 osób.
- premiera filmu Rambo - Pierwsza krew.
- socjaliści wygrali wybory parlamentarne w Hiszpanii.
- Jan Paweł II jako pierwszy papież przybył do Hiszpanii.
- Afganistan: kilkuset żołnierzy radzieckich i afgańskich zginęło w tunelu Salang, w wyniku pożaru wywołanego wybuchem cysterny.
- Ruud Lubbers został premierem Holandii.
- Paul Biya został prezydentem Kamerunu.
- ponad 90% Turków opowiedziało się za nową konstytucją, czym zgodziło się na przedłużenie o kolejne 7 lat sprawowania władzy prezydenckiej przez szefa rządu wojskowego Kenana Evrena.
- w wieku 75 lat zmarł przywódca Związku Radzieckiego Leonid Breżniew.
- dokonano oblotu śmigłowca szturmowego Mi-28.
- Jurij Andropow wybrany na pierwszego sekretarza radzieckiej partii komunistycznej po śmierci Breżniewa.
- NASA utraciła kontakt z lądownikiem sondy Viking 1 na Marsie.
- Waszyngton: otwarto Vietnam Veterans Memorial.
- 18 osób zostało stratowanych w wyniku wybuchu paniki na przepełnionych trybunach Stadionu im. Lenina w Chabarowsku na rosyjskim dalekim wschodzie, po meczu bandy pomiędzy SKA Chabarowsk i Zorkij Krasnogorsk.
- pod zarzutem współudziału w zamachu na Jana Pawła II został aresztowany Sergej Antonow, pracownik rzymskiego przedstawicielstwa bułgarskich linii lotniczych (zwolniony w 1986 r. z braku dowodów).
- Yasuhiro Nakasone został premierem Japonii.
- papież Jan Paweł II ogłasza konstytucję apostolską Ut sit, powołującą do życia prałaturę personalną Opus Dei.
- Felipe González został premierem Hiszpanii.
- w Centrum Medycznym w Utah odbyła się pierwsza operacja wszczepienia człowiekowi sztucznego serca. Operacja trwała 7,5 godziny i zakończyła się pomyślnie.
- w stolicy Ekwadoru Quito 2 policjantów zginęło, a 1 osoba została ranna w zamachu bombowym na ambasadę Izraela.
- Chiny: Ogólnochińskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych uchwaliło konstytucję Chińskiej Republiki Ludowej.
- Irlandzka Narodowa Armia Wyzwoleńcza (INLA) dokonała zamachu bombowego na pub w Ballykelly w Irlandii Północnej, zabijając 11 brytyjskich żołnierzy i 7 cywilów.
- w więzieniu w Huntsville w Teksasie przeprowadzono pierwszą egzekucję przy użyciu zastrzyku trucizny.
- w Surinamie wojsko aresztowało 15 czołowych działaczy opozycyjnych, którzy następnie zostali rozstrzelani w Forcie Zelandia w Paramaribo.
- rozpoczęto sprzedaż modelu Mercedes-Benz 190.
- premiery filmów: Wybór Zofii i 48 godzin.
- w Montego Bay na Jamajce podpisano Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza.
- premiera filmu Spokojnie, to tylko awaria.
- antywojenny protest 30 000 kobiet pod brytyjską bazą wojskową w Greenham Common.
- w wyniku trzęsienia ziemi w Jemenie zginęło około 2,8 tys. osób.
- Garret Fitzgerald został premierem Irlandii.
- człowiekiem Roku tygodnika Time został komputer osobisty.
Urodzili się:
Kinga Polenz, polska piłkarka ręczna
Víctor Valdés, hiszpański piłkarz
Marta Leleniewska, polska dziennikarka, prezenterka telewizyjna
Jodie Sweetin, amerykańska aktorka
Martin Koch, austriacki skoczek narciarski
Thomas Løvold, norweski curler
Agnieszka Kawiorska, polska aktorka
Akseli Lajunen, fiński skoczek narciarski
Marc Kennedy, kanadyjski curler
– Neil Robertson, australijski snookerzysta
Flavia Pennetta, włoska tenisistka
Danuta Dmowska-Andrzejuk, polska szpadzistka
Jessica Biel, amerykańska aktorka
Landon Donovan, amerykański piłkarz
Jakub Tolak, polski aktor
Uli Basler, niemiecki skoczek narciarski
Duarte Cardoso Pinto, portugalski rugbysta
Tomasz Kuszczak, polski piłkarz
Maria Elena Camerin, włoska tenisistka
Christoffer Svae, norweski curler
Sean Faris, amerykański aktor telewizyjny, producent filmowy
Eddie Chambers, amerykański bokser
David Poisson, francuski narciarz alpejski
Stefan Pieper, niemiecki skoczek narciarski
Agata Mróz, polska siatkarka, reprezentantka Polski (zm. 2008)
Gonçalo Foro, portugalski rugbysta
Grzegorz Śliwka, polski skoczek narciarski
Aneta Zając, polska aktorka
Kaká, brazylijski piłkarz
Christian Bruder, niemiecki skoczek narciarski
Kirsten Dunst, amerykańska aktorka
Przemysław Kaźmierczak, polski piłkarz
Katlego Mashego, południowoafrykański piłkarz
Hiroki Yamada, japoński skoczek narciarski
Ma'a Nonu, nowozelandzki rugbysta
Roger Guerreiro, polski piłkarz pochodzenia brazylijskiego
Justine Henin, belgijska tenisistka
Jelena Isinbajewa, rosyjska tyczkarka
Eric Carlsén, szwedzki curler
Łukasz Załuska, polski piłkarz
Stanislava Hrozenská, słowacka tenisistka
Roman Adamow, rosyjski piłkarz
Książę William
Jakub Ćwiek, polski autor fantastyki
Pablo Azar, meksykański aktor telewizyjny
Natalija Fokina-Semenowa, ukraińska dyskobolka
Sebastian Mila, polski piłkarz
André Greipel, niemiecki kolarz szosowy
René Herms, niemiecki lekkoatleta, sprinter (zm. 2009)
Marcin Mroczek, polski aktor
Rafał Mroczek, polski aktor
Jared Padalecki, amerykański aktor
Anton Kaliniczenko, rosyjski skoczek narciarski
Brad Renfro, amerykański aktor (zm. 2008)
Hélder Postiga, portugalski piłkarz
Wołodymyr Boszczuk, ukraiński skoczek narciarski
Andy Roddick, amerykański tenisista
Jeffrey Buttle, kanadyjski łyżwiarz figurowy
Marian Cozma, rumuński piłkarz ręczny (zm. 2009)
Christoph Kreuzer, reprezentant Holandii w skokach narciarskich, austriackiego pochodzenia
Nasir El Kasmi, marokański piłkarz
Melanie Robillard, kanadyjsko-niemiecka curlerka
Katarzyna Cichopek, polska aktorka
Jermain Defoe, angielski piłkarz
Hideki Mutō, japoński kierowca wyścigowy
Ian Thorpe, australijski pływak
Jewgienij Pluszczenko, rosyjski łyżwiarz figurowy
John Shuster, amerykański curler
Kamila Skolimowska, polska lekkoatletka (zm. 2009)
Florentin Durand, francuski skoczek narciarski
Sofija Andruchowycz, ukraińska pisarka, tłumaczka, publicystka
Sebastian Cybulski, polski aktor
Elisha Cuthbert, amerykańska aktorka
Piotr Mazur, polski kolarz
Michael Essien, ghański piłkarz
Choi Seou, koreański skoczek narciarski
Halil Altıntop, turecki piłkarz
Ludumo Galada, południowoafrykański bokser, mistrz świata (zm. 2009)
Zmarli:
Pierre Canivet, francuski curler (ur. 1890)
Michaił Susłow, naczelny ideolog ZSRR (ur. 1902)
Zdzisław Karos, sierżant Milicji Obywatelskiej
Maria Kownacka, polska pisarka (ur. 1894)
Philip K. Dick, amerykański pisarz science fiction (ur. 1928)
John Belushi, amerykański aktor (ur. 1949)
Ayn Rand, pisarka i filozof; twórczyni filozofii obiektywizmu (ur. 1905)
Hugo Huppert, austriacki pisarz i działacz komunistyczny (ur. 1902)
Marek Rakowski, tłumacz literatury polskiej i zagranicznej na język hebrajski (ur. 1890)
Gilles Villeneuve, kanadyjski kierowca wyścigowy (ur. 1950)
Jerzy Krzysztoń, polski pisarz (ur. 1931)
Romy Schneider, austriacka aktorka (ur. 1938)
Tadeusz Kurtyka, polski pisarz publikujący pod pseudonimem Henryk Worcell (ur. 1909)
Rainer Werner Fassbinder, niemiecki reżyser i aktor (ur. 1945)
Khalid ibn Abd al-Aziz al Saud, król Arabii Saudyjskiej (ur. 1912)
Zygmunt Bohusz-Szyszko, generał, dowódca Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich (ur. 1893)
Henry Fonda, amerykański aktor filmowy (ur. 1905)
Helmut Kajzar, polski dramatopisarz i reżyser teatralny (ur. 1941)
Ingrid Bergman, szwedzka aktorka filmowa (ur. 1915)
Władysław Gomułka, polski polityk, były przywódca PPR i PZPR (ur. 1905)
Grace Kelly, amerykańska aktorka filmowa, późniejsza księżna Monako (ur. 1929)
Beszir Dżemajel, prezydent Libanu (ur. 1947)
Franciszek Bieda, polski paleontolog (ur. 1896)
Stefan Zwoliński, polski speleolog, legionista, fotograf (ur. 1900)
Leonid Breżniew, radziecki polityk, I sekretarz KC KPZR (ur. 1906)
Jan Ciszewski, polski dziennikarz i komentator sportowy (ur. 1930)
Marty Feldman, brytyjski aktor, komik (ur. 1934)
Louis Aragon, francuski pisarz (ur. 1897)
Zdarzenia astronomiczne:
9 stycznia – zaćmienie Księżyca
25 stycznia – częściowe zaćmienie Słońca
21 czerwca – częściowe zaćmienie Słońca
6 lipca – zaćmienie Księżyca
15 grudnia – częściowe zaćmienie Słońca
30 grudnia – zaćmienie Księżyca
Nagrody Nobla:
z fizyki – Kenneth G. Wilson
z chemii – Aaron Klug
z medycyny – Sune Bergstroem, John Vane, Bengt Samuelsson
z literatury – Gabriel García Márquez
nagroda pokojowa – Alva Myrdal, Alfonso Garcia Robles
z ekonomii – George Stigler
A teraz muzycznie:
- powstał zespół Lady Pank.
- utwór Autobiografia zespołu Perfect dotarł do pierwszego miejsca Listy Przebojów Programu Trzeciego.
- otwarto muzeum Elvisa Presleya mieszczące się w jego posiadłości Graceland w Memphis.
- w fabryce Philipsa w niemieckim Langenhagen odbyła się prezentacja płyty kompaktowej.
- wszedł do sprzedaży pierwszy odtwarzacz płyt kompaktowych Sony CDP-101.
- firma Philips wprowadziła na rynek swój pierwszy odtwarzacz płyt kompaktowych CD-100.
- ukazał się Thriller – drugi solowy album Michaela Jacksona, najlepiej sprzedający się album wszech czasów.
11 grudnia – w brytyjskim programie telewizyjnym po raz ostatni wystąpiła szwedzka grupa ABBA.
24 kwietnia – wyemitowane zostało pierwsze notowanie Listy Przebojów Programu Trzeciego.
Urodzili się:
Caleb Followill, amerykański muzyk, wokalista i gitarzysta zespołu Kings of Leon
Noemi, włoska piosenkarka
Elena Paparizou, grecka piosenkarka
Piotr Banasik, polski pianista
Robert M, polski producent muzyczny
Jay Brannan, amerykański wokalista, autor tekstów, aktor
Jessica Sutta, członkini zespołu The Pussycat Dolls, polskiego pochodzenia
Iwona Węgrowska, polska piosenkarka
Kelly Clarkson, amerykańska piosenkarka, autorka tekstów piosenek, aktorka
Krzysztof Urbański, polski saksofonista jazzowy, kompozytor
Jay Khan, brytyjski wokalista pochodzenia pakistańskiego, członek zespołu US5
Terji Skibenæs, farerski muzyk
Thierry Amiel, francuski piosenkarz
Lil Wayne, amerykański raper, aktor
Bert McCracken, wokalista zespołu The Used
Zmarli:
Carl Orff, niemiecki kompozytor (ur. 1895)
Artur Rubinstein, polski pianista pochodzenia żydowskiego (ur. 1887)
David Blue, amerykański piosenkarz i kompozytor związany z ruchem folkowym (ur. 1941)
Anna German, polska piosenkarka (ur. 1936)
Albumy zagraniczne:
Press the Eject and Give Me the Tape – Bauhaus
The Sky's Gone Out – Bauhaus
Garlands – Cocteau Twins
Hello, I Must Be Going! – Phil Collins
Pornography – The Cure
Plastic Surgery Disasters – Dead Kennedys
A Broken Frame – Depeche Mode
Love Over Gold – Dire Straits
Troops of Tomorrow – The Exploited
Peter Gabriel – Peter Gabriel
Higly Strung – Steve Hackett
The Jimi Hendrix Concerts – Jimi Hendrix
The Number of the Beast – Iron Maiden
Thriller – Michael Jackson
The Concerts in China – Jean-Michel Jarre
Creatures of the Night – KISS
Killers – KISS
Coda – Led Zeppelin
Complete Madness – Madness
The Rise and Fall – Madness
Battle Hymns – Manowar (debiut)
Tug Of War – Paul McCartney
Mama – Nomeansno
Five Miles Out – Mike Oldfield
Hot Space – Queen
Signals – Rush
Acting Very Strange – Mike Rutherford
Blackout – Scorpions
Cutting Corners – Secret Service
...Famous Last Words... – Supertramp
Time And Tide – Split Enz
White Eagle – Tangerine Dream
Rock n Roll Prophet – Rick Wakeman
Albumy polskie:
Live – Brygada Kryzys
Brygada Kryzys – Brygada Kryzys
Za ostatni grosz – Budka Suflera
Carmagnole – Jacek Kaczmarski
Strącanie aniołów – Jacek Kaczmarski
Królowie życia – Kombi
O! – Maanam
Przeprowadzka – Czesław Niemen
UNU – Perfect
Święty spokój – Maryla Rodowicz
Workoholic – String Connection
Układy – Izabela Trojanowska
Live – TSA
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.