Seans LXII „Podróżować jest bosko”

Witajcie słuchacze i czytacze.

Zabieram Was dziś w kolejna wyprawę dookoła świata. Tradycyjnie zaczniemy lokalnie.

Bydgoszcz to miasto na prawach powiatu na Kujawach, nad rzeką Brdą i Kanałem Bydgoskim, największe miasto województwa kujawsko-pomorskiego. Jest siedzibą Wojewody Kujawsko-Pomorskiego oraz jednym z miast centralnych aglomeracji bydgosko-toruńskiej. Bydgoszcz jest jednym z największych miast w Polsce (8. według liczby ludności, 363 926; 10. według powierzchni, 175,98 km²). Stanowi duży ośrodek gospodarczy, kulturalny, akademicki, medyczny, wojskowy i sportowy. Jest węzłem drogowym, kolejowym i żeglugi śródlądowej, posiada Międzynarodowy Port Lotniczy im. Ignacego Jana Paderewskiego oraz port rzeczny. W Bydgoskim Węźle Wodnym łączą się dwie międzynarodowe śródlądowe drogi wodne, spinając dorzecza Europy Zachodniej i Wschodniej. Jako jedno z niewielu miast Polski – Bydgoszcz jest położona na ogromnej polanie leśnej. Znajduje się tu również największy pod względem obszaru miejski park w Polsce. Miasto jest ośrodkiem kultury muzycznej. Posiada znaną z akustyki filharmonię oraz nowoczesną operę. Oprócz tego sztuki wystawia Teatr Polski oraz teatry niepubliczne. Istnieją Ośrodki Kultury: Miejski i Wojewódzki oraz liczne galerie sztuki.  Na uwagę zasługuje Stare Miasto położone w meandrach rzeki Brdy, Wyspa Młyńska, Wenecja Bydgoska oraz Śródmieście z wielkomiejską zabudową secesyjną, zabytkowe kościoły, cztery sanktuaria katolickie, liczne muzea. Unikatowym zabytkiem jest najstarsza, czynna w Polsce sztuczna droga wodna – Kanał Bydgoski (1774 r.) z systemem śluz. Wizerunek miasta wzbogaca ciekawa elewacja od strony rzeki (waterfront), nocą iluminowana. Po Brdzie w sezonie wiosenno-letnim kursuje Bydgoski Tramwaj Wodny.

Kraków to  miasto na prawach powiatu w południowej Polsce, siedziba władz województwa małopolskiego, drugie w kraju pod względem liczby mieszkańców i pod względem powierzchni. Położone jest nad Wisłą, na obszarze Bramy Krakowskiej, Niecki Nidziańskiej i Pogórza Zachodniobeskidzkiego. Jest jednym z najstarszych miast Polski o ponadtysiącletniej historii, z wieloma wartościowymi obiektami architektonicznymi. Działa w nim również wiele instytucji i placówek kulturalnych gromadzących bezcenne zabytki. W przeszłości miasto należało do Ligi Hanzeatyckiej zrzeszającej najważniejsze ośrodki handlowe w Europie. Do 1795 r. Kraków był formalnie stolicą Polski, a do 1611 r. siedzibą władców państwa polskiego. W latach 1596–1795, czyli do III rozbioru Polski, jako stolica Rzeczypospolitej funkcje stołeczne dzielił z Warszawą, która stała się miastem rezydencjalnym króla. Obecnie jest stolicą województwa małopolskiego, a także centralnym ośrodkiem metropolitalnym aglomeracji krakowskiej. W Krakowie znajdują się główne siedziby m.in.: Polskiej Akademii Umiejętności, Narodowego Centrum Nauki, Europejskiego Towarzystwa Chirurgicznego, Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, dowództwa Wojsk Specjalnych RP. Miasto posiada również wiele placówek kulturalnych o znaczeniu i statusie narodowym m.in. Narodowy Stary Teatr, Muzeum Narodowe, Panteon Narodowy, Drukarnia Narodowa, Biblioteka Jagiellońska. Miasto pełni funkcję centrum administracyjnego, kulturalnego, edukacyjnego, naukowego, gospodarczego, usługowego i turystycznego. Kraków jest drugim, po Warszawie, największym w kraju rynkiem nowoczesnej powierzchni biurowej, a także jednym z kluczowych węzłów drogowych i kolejowych w Polsce. W Balicach pod Krakowem znajduje się drugi co do wielkości polski port lotniczy o znaczeniu międzynarodowym. Według raportu inwestycyjnego Konferencji ds. Handlu i Rozwoju ONZ (UNCTAD) z 2011 roku Kraków jest najlepszym miejscem na świecie do lokowania centrów usług dla biznesu. W kwietniu 2012 r. Kraków znalazł się w gronie 120 najatrakcyjniejszych miast świata (tzw. lista hot spots dotycząca konkurencyjności biznesowej) w ujęciu jednostki badawczej Economist Intelligence Unit wykonującej badania na zlecenie banku Citi Handlowy. Kraków będzie jednym z miast-gospodarzy Mistrzostw Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2014 oraz Mistrzostw Europy w Piłce Ręcznej Mężczyzn 2016.

Historyczna zabudowa Warszawy wielokrotnie była niszczona podczas wojen. Szczególnie ucierpiała podczas II wojny światowej. Miasto odbudowano dużym wysiłkiem społeczeństwa całego kraju. Za wzorcową uznaje się rekonstrukcję Starego Miasta, które 2 września 1980 roku zostało umieszczone na liście światowego dziedzictwa UNESCO jako wyjątkowy przykład całkowitej rekonstrukcji zespołu historycznego. Rekonstrukcję prowadziło Biuro Odbudowy Stolicy, którego akta (14.679 teczek) w 2011 wpisano na listę Pamięć Świata prowadzoną przez UNESCO. Władze komunistyczne przyczyniły się jednak do dalszych zniszczeń – burzono całe kwartały zabudowy (rejon Pałacu Kultury i Nauki), wyburzano dobrze zachowane budynki z XIX i początków XX wieku, a elewacje pozbawiano zdobień, uznawanych za burżuazyjny przeżytek. Niejednokrotnie zniekształcano przedwojenny układ urbanistyczny. W późniejszym okresie kolejnym władzom brakowało wizji rozwoju przestrzennego miasta i konsekwencji w planowaniu przestrzennym. W efekcie zabudowa współczesnej Warszawy jest nieuporządkowana i chaotyczna, a miasto często oceniane przez mieszkańców i przyjezdnych jako brzydkie. Dnia 26 października 1945 roku wydany został "Dekret o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. st. Warszawy", znany jako "Dekret Bieruta". Na mocy dekretu na własność gminy m.st. Warszawy przechodziły wszelkie grunty w przedwojennych granicach miasta (ok. 14,146 ha). Dekret w założeniach miał ułatwić odbudowę stolicy. Dotychczasowi właściciele mogli składać wnioski o przyznanie wieczystej dzierżawy, jednak nie wszyscy zdołali złożyć takie wnioski, a niektórych wniosków nie rozpatrywano i ich własność odbierano, łamiąc dekret. W praktyce odebrano od ok. 25 tys. prywatnych właścicieli (według różnych źródeł) od 20 do 40 tys. nieruchomości. Całość odebranego dekretem mienia po odbudowie miasta według cen nieruchomości po 2000 roku szacowana jest na ok. 40 mld zł. Po upadku PRL dekret Bieruta pozostał w mocy, nie przeprowadzono systemowej reprywatyzacji, poszczególne nieruchomości były i są zwracane po długotrwałych procesach sądowych. Do rozwiązania kwestii własnościowej niezbędne jest zaangażowanie władz państwowych i środków z budżetu państwa (dekret Bieruta był aktem prawa stanowionym przez ówczesną władzę ustawodawczą – prezydenta Krajowej Rady Narodowej).W ostatnim czasie warszawscy posłowie rządzącej Platformy Obywatelskiej zapowiedzieli szybkie opracowanie projektu ustawy reprywatyzacyjnej. W Warszawie znajduje się około 40 budynków mających ponad 65 m wysokości, a w dwóch przypadkach więcej niż 200 m. Warszawskie wieżowce to nie tylko największe budowle w Polsce, ale prezentują one również wysoką zabudowę w skali europejskiej: Warszawa jest jednym z najwyższych miast Europy po Moskwie, Paryżu, Frankfurcie nad Menem i Londynie. Najwyższym budynkiem mierzącym 231m (z iglicą) jest wybudowany w 1955 Pałac Kultury i Nauki. Dwa kolejne pod względem wysokości to Warsaw Trade Tower z 1999 (208 m) oraz Rondo 1 z 2006 (192 m). Historia wysokościowców w Warszawie sięga początku XX w., kiedy to postawiono wysoki na 51 m budynek PAST-y. W latach 30 XX w. dołączył do niego Prudential (Hotel Warszawa). Współczesne wysokościowce rozpoczęto budować w latach 60. i 70. XX w.

Szklarska Poręba to miasto i gmina w województwie dolnośląskim, w powiecie jeleniogórskim. Według danych z 31 marca 2011 r. miasto miało 7 002 mieszkańców. Prawa miejskie otrzymała 31 grudnia 1959 roku. Historycznie leży na Dolnym Śląsku, położone jest w dolinie rzeki Kamiennej i jej dopływów (Kamieńczyka i Szklarki), na wys. 440-886 m n.p.m., od południa na stokach Karkonoszy z dominującą nad miastem Szrenicą (1362 m n.p.m.), od północy na stokach Gór Izerskich z Wysokim Kamieniem (1058 m n.p.m.) i Czarną Górą (965 m n.p.m.), zaś od wschodu wzniesienia Pogórza Karkonoskiego oddzielają miasto od Kotliny Jeleniogórskiej. Szklarska Poręba jest największą stacją klimatyczną Dolnego Śląska, znaną i cenioną od połowy XIX wieku. Warunki klimatyczne miasta porównywalne są do walorów miejscowości alpejskich położonych na wysokości 2000 m n.p.m.]. Odkryli to sportowcy. Polscy kadrowicze często bywają w mieście na obozach kondycyjnych. Częste wiatry oraz ukształtowanie terenu doprowadzają do bardzo szybkiej wymiany mas powietrza. Specyficzny mikroklimat tworzą torfowiska Gór Izerskich. Jesienią 1998 roku, Szklarska Poręba otrzymała miano Zimowej Stolicy Trójki. W 1999 roku natomiast, oficjalnie została ogłoszona Stolicą Programu III Polskiego Radia. Wokół Szklarskiej Poręby, a także w samym mieście wytyczonych jest już ponad 200 km tras rowerowych o różnym stopniu trudności, dla amatorów, sportowców i rodzinnych wycieczek. Miasto jest doskonałym punktem wypadowym wycieczek w głąb polskich i czeskich Karkonoszy i Gór Izerskich oraz do atrakcyjnych, turystycznych miejscowości po jednej i drugiej stronie granicy. Miasto jest ośrodkiem sportów zimowych, gdyż pokrywa śnieżna zalega tu średnio przez 110 dni w roku. Centrum narciarstwa zjazdowego jest masyw Szrenicy. W Górach Izerskich, w rejonie Jakuszyc, dominują narciarze biegowi. Szklarska Poręba jest też związana z legendą Ducha Gór, który miał w swym władaniu całe Karkonosze. W mieście znajduje się prawdopodobnie najwięcej w Karkonoszach rzeźb Ducha Gór.

Pora ruszać za granicę. Lwów - Królewskie Stołeczne Miasto Lwów – miasto i stolica obwodu lwowskiego Ukrainy. Lwów jest położony na pograniczu wschodniego Roztocza (Roztocze Lwowskie) i Wyżyny Podolskiej, nad rzeką Pełtwią. Jest ważnym ośrodkiem przemysłowym, węzłem lotniczym, kolejowym i drogowym. W 2009 liczył 765 668 mieszkańców. Założony został ok. 1250 roku przez króla Daniela I Halickiego, który nazwał miasto Lwowem na cześć swojego syna Lwa. W latach 1340-1772 wchodził w skład Rzeczypospolitej, od 1434 był stolicą województwa ruskiego Korony Królestwa Polskiego. Od pierwszego rozbioru Polski w 1772 do 1918 był pod zaborem austriackim. W okresie zaborów był jednym z najważniejszych ośrodków nauki, oświaty i kultury polskiej oraz centrum politycznym i stolicą Galicji. Po odrodzeniu Państwa Polskiego w 1918 znalazł się ponownie w jego granicach jako stolica województwa lwowskiego II Rzeczypospolitej i jedno z pięciu głównych miast Polski. Od 1991 znajduje się w granicach Ukrainy.  Lwów jako miasto wieloetniczne rozwijał się do wybuchu II wojny światowej we współistnieniu wielu różnych narodowości: oprócz dominującego elementu polskiego, Lwów zamieszkiwali Żydzi, Ukraińcy, Ormianie, Niemcy, Czesi, Rosjanie i in. Obecnie zdominowany jest przez ludność ukraińską. Działa tu Uniwersytet Lwowski (powstały w 1661 roku), Politechnika Lwowska (1844), Lwowska Galeria Sztuki (1897), Teatr Wielki (1900), Polski Teatr Ludowy (1958). Historyczne centrum Lwowa zostało w 1998 roku wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Newport (wal. Casnewydd) – miasto w Wielkiej Brytanii (Walia), ośrodek administracyjny hrabstwa Gwent, port przy ujściu rzeki Usk do Kanału Bristolskiego. Około 139,6 tys. mieszkańców.

Newport – miasto w Wielkiej Brytanii (Anglia), na wyspie Wight, port nad rzeką Medina (uchodzącą do cieśniny Solent), ośrodek administracyjny hrabstwa Isle of Wight.Miasto znajduje się nieco na północ od centrum wyspy. Ważny ośrodek komunikacyjny Wyspy, siedziba największego dworca autobusowego, z którego odjeżdżają autobusy w kierunkach promienistych do wszystkich ważnych ośrodków wyspy

Newport – wieś w Anglii, w hrabstwie East Riding of Yorkshire. Leży 25 km na zachód od miasta Hull i 254 km na północ od Londynu. W 2001 miejscowość liczyła 1538 mieszkańców.

Newport – wieś w Anglii, w hrabstwie Gloucestershire. Leży 25 km na południowy zachód od miasta Gloucester i 161 km na zachód od Londynu.

Newport – miasto w Anglii, w hrabstwie ceremonialnym Shropshire, w dystrykcie (unitary authority) Telford and Wrekin. Leży 27 km na wschód od miasta Shrewsbury i 208 km na północny zachód od Londynu. Miasto liczy 10 814 mieszkańców.

No i kto wie, który Newport ma na myśli Basia? J

Wielki Londyn pokrywa obszar 1 579 km² (609 mil kwadratowych), będąc tym samym jednym z największych miast świata. Główną cechą topografii londyńskiej jest rzeka Tamiza, która przecina miasto od południowego zachodu do wschodu. Dolina Tamizy to tereny wylewowe otoczone delikatnie pofałdowanymi wzgórzami (np. Parliament Hill, Addington Hills, i Primrose Hill). Wzgórza te nie stanowiły znaczącej przeszkody dla rozwoju Londynu, od jego początków, jako portu rzecznego, na północnym brzegu Tamizy, stąd też obszar Londynu rozwijał się na bazie okręgu. W przeszłości Tamiza była o wiele szerszą i płytszą rzeką z rozległymi terenami bagiennymi; w czasie przypływów brzegi Tamizy osiągały pięciokrotną szerokość obecnych brzegów. Brzegi Tamizy były intensywnie niwelowane i regulowane, stąd wiele londyńskich dopływów Tamizy zasila ją pod ziemią. Tamiza jest rzeką przypływową, a tym samym podatną na wylewanie z brzegów. Niebezpieczeństwo powodzi wzrastało wraz z powolnym, ale trwałym zwiększaniem się wysokości poziomu wody w czasie przypływów poprzez powolne zalewanie wysp brytyjskich, w wyniku topnienia lodowców. W roku 1974, po dziesięciu latach prac zakończono budowę Tamy Londyńskiej w Woolwich, której działalność zażegnała niebezpieczeństwo powodzi. Tama Londyńska została zaprojektowana, aby pracować do roku 2030, obecnie trwają prace projektowe mające na celu rozbudowę tamy, łącznie ze zmianą jej stylistyki. W Londynie panuje klimat umiarkowany wybitnie morski pod wpływem ciepłego Prądu Zatokowego z większymi opadami atmosferycznymi w skali roku, niż w pozostałej części Anglii. Z tego powodu Londyn jest jedną z najwilgotniejszych stolic Europy. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec, ze średnimi temperaturami mierzonymi w Greenwich pomiędzy +13,6 °C do +22,8 °C (56,5 °F do 73,0 °F). Rekordowa temperatura +38,1 °C została zarejestrowana w innej części Londynu 10 sierpnia 2003. Najzimniejszym miesiącem jest styczeń, ze średnimi temperaturami pomiędzy +2,4 °C a +7,9 °C (35,6 °F do 46,2 °F). Średni roczny opad atmosferyczny wynosi 583,4 mm - najwyższe opady występują w październiku, najniższe w lutym. Opady śniegu są bardzo rzadkie - w wyniku ciepła wytwarzanego w obszarach zurbanizowanych, temperatura zimą w Londynie może być wyższa nawet o 5 °C od obszarów otaczających aglomerację.

Cyklady – archipelag znajdujący się w południowo-zachodniej części Morza Egejskiego, u południowo-wschodnich wybrzeży Grecji. Cyklady to także jedna z prefektur (nomosów) w regionie administracyjnym Wyspy Egejskie Południowe, ze stolicą w Ermupolis na wyspie Síros. W skład archipelagu wchodzi ok. 220 wysp i wysepek o łącznej powierzchni 2649 km². Archipelag Cyklady składa się z wieńca wysp o zróżnicowanym krajobrazie, rozsianych między skalistymi szczytami i błękitnymi wodami Morza Egejskiego. Archipelag słynie z tarasowych miasteczek, niekończących się plaż, weneckich zamków i wiatraków. Delos, położona w środku "okręgu" utworzonego przez Cyklady, była od IX w p.n.e. centrum politycznym i religijnym wysp Morza Egejskiego. Obecnie znane stanowisko archeologiczne. Ios to wysepka usiana winnicami i bizantyjskimi kościołami o niebieskich kopułach. Mykonos jest to wyspa najpopularniejsza wśród turystów, symbol uroku rzucanego przez wyspy greckie na przybyszów z całego świata. Wzdłuż całego wybrzeża ciągną się oślepiająco białe domy, a kaplice i wiatraki urozmaicają pejzaż wyspy. Santoryn - wyspa uznawana przez niektórych za mityczną Atlantydę, zwana również "prehistorycznymi Pompejami". Na całej wyspie zachowały się ślady dawnej aktywności wulkanicznej, dzięki której powstały dwie wysepki Kamenes. Rumowiska utworzone przez wybuchy krateru, suche obszary pokryte zastygłą lawą i wypalone wzgórza to wciąż widoczne świadectwa po katastrofie.

Massachusetts– jeden ze stanów Nowej Anglii, położony w północno-wschodniej części USA na wybrzeżu Oceanu Atlantyckiego. Na północy graniczy ze stanem New Hampshire oraz stanem Vermont, na zachodzie ze stanem Nowy Jork, a na południu z Connecticut i Rhode Island. Rzeźba terenu wyżynno-górska na zachodzie (Appalachy), niziny na wybrzeżu; urozmaicona linia brzegowa. Nazwa stanu pochodzi od nazwy plemienia indiańskiego i oznacza miejsce wielkiego wzgórza. Massachusetts jako pierwszy stan USA zalegalizował małżeństwa osób tej samej płci. Klimat jest umiarkowany, w głębi lądu chłodniejszy i bardziej suchy. Głowna religia jest katolicyzm i protestantyzm. Dewizą stanu jest Ense Petit Placidam Sub Libertate Quietem – "Mieczem szuka spokoju w wolności", a symbolami wiąz amerykański, sikora i biedronka. Stan Massachusetts podzielony jest na 14 hrabstw, z których największe pod względem liczby mieszkańców jest hrabstwo Middlesex a największe pod względem powierzchni całkowitej jest hrabstwo Worcester. Uprawia się głownie warzywa, a hoduje konie. Rozwinięty jest przemysł elektrotechniczny, maszynowy i poligraficzny.

.

Tradycyjny system wierzeń w Chinach, kontynuowany przez większość dynastii chińskich od czasów dynastii Shang (1766 p.n.e.) do upadku ostatniej dynastii Qing w 1911 roku, opierał się na kulcie najwyższego bóstwa Shangdi lub bóstwa Niebios. Kult ten miał cechy monoteizmu – najwyższe bóstwo było siłą wszechmocną, nie miało formy cielesnej. Konfucjusz wierzył, że nie da się oszukać najwyższego bóstwa, to ono kieruje życiem ludzi, ich relacjami, ustala zasady, którymi należy kierować się w życiu. Nie był to system monoteistyczny, istniało wiele pomniejszych bogów i bożków, a także bóstw lokalnych, które były czczone równorzędnie z Shangdi. Zwykle uznawano, że pomniejsze bóstwa są po to, by wypełniać wolę Shangdi. Powstawały specjalne miejsca kultu – ostatnim, a zarazem najwspanialszym takim miejscem była Świątynia Nieba w Pekinie. Władcy Chin dokonywali corocznych rytuałów ku czci Nieba, zwykle była to ofiara, np. z byka. Popularność tradycyjnego systemu wierzeń spadła po pojawieniu się buddyzmu i taoizmu, jednak niektóre jego elementy zostały przejęte przez religie istniejące na terenie Chin, przykładem jest terminologia używana w chińskim chrześcijaństwie. Buddyzm przybył do Chin z Indii i terenów Azji Centralnej w czasie panowania dynastii Han i został przyjęty przez przedstawicieli różnych grup społecznych. „Chińska wersja” buddyzmu powędrowała dalej. Popularnymi odłamami mahajany w Chinach są szkoły chan (jap. zen) oraz Szkoła Czystej Krainy. Buddyzm jest obecnie największą religią Chin. Wielu Chińczyków uważa się zarówno za wyznawców buddyzmu, jak i taoizmu. Kult przodków jest elementem wspólnym dla wyznawców wszystkich religii w Chinach. Tradycyjna kultura chińska, taoizm, konfucjanizm, buddyzm przywiązują dużą wagę do szacunku dla starszych, oraz miłości i poszanowaniu dla swoich przodków. Chińczycy by oddać hołd swoim przodkom, zwykle składają im ofiary z jedzenia, modlą się, palą świece. Odbywa się to przy grobach, w specjalnych świątyniach cmentarnych lub w domowych kapliczkach.

Copacabana - dzielnica Rio de Janeiro, znana ze swojej plaży, długiej na 4 kilometry. Zamieszkuje ją 400 000 ludzi, co czyni ją jedną z najgęściej zaludnionych dzielnic świata. Początkowo, aż do połowy XVIII wieku, nosiła nazwę Sacopenapã. Zmiana nazwy nastąpiła po zbudowaniu kaplicy, zawierającej kopię obrazu Dziewica z Copacabany. Została wcielona do Rio de Janeiro 6 lutego 1842. Copacabana zaczyna się przy Bulwarze Księżnej Izabeli, kończy się przy Posto Seis (szósta wieża ratownicza), zaraz obok Forte de Copacabana (Twierdzy Copacabana). Dalej jest już dzielnica Ipanema. Plaża rozciąga się od Posto Dois (druga wieża ratownicza), do Posto Seis (szósta wieża ratownicza). W pobliżu znajdują się dwie stacje metra, jedna przy Siqueira Campos, druga przy Cardeal Arcoverde. Plaże Copacabany są gospodarzem wielu imprez kulturalnych i sportowych, takich jak noc sylwestrowa czy Mistrzostwa świata w piłce nożnej plażowej. Artyści którzy wystąpili na Copacabanie to m.in. The Rolling Stones, Rod Stewart i Lenny Kravitz. Promenada jest pełna drogich hoteli, restauracji, barów i pubów. Brazylijska część serii koncertów Live Earth miała miejsce przy plaży Copacabany 7 lipca 2007. Plaża Copacabana została przedstawiona w grze Driver 2.

Arktyka – obszar Ziemi otaczający biegun północny. Jej granice określa się w różny sposób. Według definicji klimatyczno-ekologicznej wyznacza ją lipcowa izoterma +10 °C, która w przybliżeniu pokrywa się również z północną granicą wegetacji drzew. Według innej, Arktykę ogranicza koło podbiegunowe północne, co jednak sprawia, że w jej obrębie znajdują się również duże obszary Norwegii i Szwecji o dość umiarkowanym klimacie. Arktyka obejmuje część Rosji, Kanady, Norwegii, Szwecji, Finlandii, Alaskę (Stany Zjednoczone), Grenlandię (terytorium duńskie), Islandię oraz Ocean Arktyczny. Nazwa pochodzi od greckiej nazwy gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy. Centrum Arktyki to pokryty lodem Ocean Arktyczny. Otaczają go bezleśne obszary lądowe o przemarzniętym gruncie. Mimo to Arktyka tętni życiem, na które składa się bogata fauna i flora morska, ptaki, zwierzęta lądowe oraz społeczności ludzkie. Rdzenna ludność Arktyki (Eskimosi, Lapończycy, Czukcze, Nieńcy) dostosowała się do niezwykle trudnych warunków życia tworząc wyjątkowe kultury. Jest to kraina szczególnie wrażliwa na zmiany klimatyczne, dla klimatologów stanowi więc system wczesnego ostrzegania. Krąg polarny (koło podbiegunowe północne) niemal dokładnie wyznacza granicę występowania dnia polarnego i nocy polarnej, podczas których słońce nie zachodzi lub nie wschodzi przez co najmniej 24 godziny.